Romanya, Ortaçağ ve Rönesans dönemlerinden gelen zamanı dokuyu büyük seviyede sakınan bir ülkedir. Karpat Dağları ve Erdel (Transilvanya) benzer şekilde bölgeleriyle zengin organik güzelliklere haizdir. Son dönemde yurt haricinde çalışmak isteyenlerin tercih etmiş olduğu ülkelerden biri olmuştur.

Avrupa Birliği (AB) üyesi olmasına rağmen yaşam maliyetlerinin Avrupa’nın geneline gore düşük olması, Romanya’ya olan ilgiyi artırıyor.

Yabancı çalışanların Romanya’ya artan ilgisini istihdam verilerinde de görmek mümkün. 2009 senesinde ülkede kayıtlı yabancı sayısı 58.000 iken 2020 yılının sonunda bu sayı 136.400’e ulaşmıştır. Bu sayının 84.330’unu çoğunluğunu Moldova, Türkiye ve Çin’den gelenlerin oluşturduğu yabancı ülke vatandaşları, averaj 52.000’ini ise bilhassa İtalya, Almanya ve Fransa kaynaklı AB ile Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) vatandaşları teşkil etmektedir.

Rumen yetkililer, yabancıların Romanya’ya yerleşmesinin başlıca nedenlerini çalışmak, aile oluşturmak ve aile birliği sağlamak, eğitim ve bilimsel araştırma olarak sıralamaktadır.¹

Romanya’da uzun soluklu yaşamayı planlıyorsanız Romanya oturma izni başlıklı yazıyı inceleyebilirsiniz.

Romanya’da yabancıların emek verme için tercih ettikleri başlıca şehirler “küçük Paris” lakaplı başkent Bükreş, 2023 Avrupa kültür başkentleri içinde yer edinen Temeşvar², öğrenci kenti Kaloşvar, Karadeniz kıyısının en büyük liman şehri Köstence³ ve Erdel’in kalbindeki zamanı kent Sibin’dir. Bu kentlerdeki aylık averaj yaşam giderleri:⁴

Tablodaki bilgiler, 27.05.2023 tarihinde Numbeo’dan alınan averaj averaj değerlerdir.

Wise’ın sunmuş olduğu Rumen leyi (RON) hesap bilgileriyle:

• Romanya’daki bankalardan hesabınıza geçirme edilen leyi kesintisiz olarak alabilirsiniz.
• Bir Wise kart edinebilirsiniz. Bu kart, Wise hesabınıza bağlıdır ve günlük ihtiyaçlarınızda hesabınızdaki bakiyeyi kullanabilmenize olanak sağlar.

Rumen leyine ek olarak EUR, USD, GBP, HUF, AUD, CAD, NZD, SGD ve TRY hesap bilgileri de edinebilirsiniz.

Parasız Kaydol! 💰

Başkent Bükreş’te yaşamayı düşünüyorsanız kira maliyeti hakkında data için Bükreş’te ev kiraları başlıklı yazıyı okuyabilirsiniz.

Romanya emek verme izni

Rumen kanunları yabancıyı (üçüncü ülke vatandaşı); Rumen vatandaşlığı, AB, AEA üyesi bir başka ülkenin vatandaşlığı yada İsviçre Konfederasyonu vatandaşlığı olmayan kişi olarak tanımlamaktadır.⁵

Mevzuat uyarınca AB ile AEA vatandaşları Romanya vatandaşlarıyla aynı emek verme haklarına haizdir, dolayısıyla emek verme izni almalarına gerek kalmamıştır. Yabancı ülke vatandaşları ise ilk olarak bir emek verme izni, arkasından uzun dönemli vize ve oturma izni aldıktan sonrasında Romanya’da çalışabilir.⁶

Romanya’da çalışmak isteyen yabancı ülke vatandaşları aşağıdaki kategorilerde emek verme izni alabilir⁶:

• Mevsimlik işçiler
• Stajyerler
• Sporcular
• Devamlı çalışanlar
• Sınır aşırı çalışanlar
• Nominal çalışanlar

Romanya’da yabancılar kendi adlarına emek verme izni başvurusunda bulunamazlar, başvurunun işveren tarafınca yapılması gerekir. Çalışma izni almak için koşullar:⁶

• İşin gerektirdiği esenlik koşullarına haiz olunduğunu belgeleyen bir esenlik raporu
• Romanya’da çalışmaya engel teşkil edecek bir kabahat kaydının bulunmaması
• Mevzuat doğrultusunda başvurulan iş için işverenin belirlediği tüm koşulları karşılamak
• Romanya için belirlenen senelik yabancı çalışan kotasının aşılmaması
• Başvurulan iş için çalışabilecek Romanya, AB yada AEA vatandaşının bulunmaması.

Romanya emek verme vizesi, değişik sektörlerde emek verme hakkı tanıyan vize türüdür. Çalışma vizesi “D” sembolü ile belirtilen uzun soluklu oturum vizesi kapsamına girmektedir.

Uzun soluklu oturum vizesi 90 günü geçmeyecek şekilde; ekonomik, mesleki, ticari (yatırım) faaliyetler, emek verme, eğitim, aile bütünlüğü, belirleme, dini faaliyetler, bilimsel araştırma faaliyetleri ve diğeri faaliyetlerin yürütülmesi için Romanya topraklarına giriş ile kalışı elde eden vizedir.⁷

Uzun soluklu oturum vizesi Romanya’da 90 günlük kalma hakkı verir. Sürenin uzatılması için ikamet belgesiyle birlikte İçişleri Bakanlığı bünyesindeki Romanya Göçmen Bürosuna müracaat yapılır. Oturum hakkının uzatılması için başvurular müracaat sahibi tarafınca şahsen ve oturum süresi sona ermeden minimum 30 gün ilkin yapılır. Süre dahilinde müracaat yapılmaması, vizenin iptali ve Romanya topraklarını terk etme zorunluluğu açığa çıkarmaktadır. Uzun soluklu oturum vizeleri, bir tek Romanya Göçmen Bürosunun ön onayına istinaden verilir.⁷

Romanya emek verme vizesi için lüzumlu evraklar

Romanya emek verme vizesi için gereksinim duyulan evraklar yapılacak işin türüne gore değişiklik göstermektedir. Müracaat türüne hususi evrakla bulunmakla birlikte her müracaat için istenilen genel evraklar da mevcuttur. Bunlar⁷:

• Doldurulmuş “Vize müracaat formu”
• Uzun soluklu oturum vizesi – D formu
• 4×5 santimetre ebadında 2 güncel fotoğraf
• Vize harcının ödendiğine dair ispatı
• Pasaportun ilk sayfasının fotokopisi (kimlik bilgilerini içeren sayfa)

Çalışma vizesi için istenen hususi evraklar:⁷

• Romen Göçmen Bürosunun düzenlemiş olduğu emek verme izninin fotokopisi (aslı ile uygunluğuna bakılacaktır)
• Tüm vize süresi için asgari ücret üzerine geçinme imkanının ispatı
• Yurt dışı seyahat esenlik sigortası
• Adli sicil kaydı (aslı)

Romanya’da uzun soluklu ikamet etmeyi planlıyorsanız Romanya ev kiraları başlıklı yazıyı inceleyebilirsiniz.

Romanya emek verme izni iyi mi alınır?

Çalışma izni almak için takip edilecek süreç, Romanya Göçmenlik Müfettişliğine lüzumlu dosyaları sunacak ve geçerli vergileri ödeyecek olan işveren tarafınca başlatılır. Romanya’da çalışmak isteyen yabancı ülke vatandaşları mevzuya ilişkin detaylı bilgiye Çalışma, Aile, Toplumsal Koruma ve Yaşlılar Bakanlığının web sayfasında yer edinen “yabancı ülke vatandaşları için data kılavuzu”ndan ulaşabilir.⁶

Geçerli bir emek verme izni kapsamında çalışan yabancı vatandaşlar için artık Romanya Göçmenlik Müfettişliği onayı lüzumlu değildir, Ulusal Vize Merkezinin uzun soluklu vize onayı yeterlidir. Çalışma izni alındıktan sonraki 60 gün içinde, emek verme amaçlı uzun soluklu vize için bir müracaat doldurulmalıdır. Aksi halde izin süresi dolacaktır. Uzun soluklu vize ile verilen ikamet hakkı, Romanya Göçmenlik Müfettişliğine yapılacak resmi taleple uzatılabilir. Talep, önceki oturma izninin sona ermesinden minimum 30 gün ilkin yapılmalıdır. Ek olarak, aynı işte devam edilmesi durumunda emek verme izni de uzatılabilir.⁶

Romanya’da emek verme izni yasalara gore verilen ve hamiline tek bir işveren için ve tek bir görevde Romanya’da emek harcanması yada belirleme edilmesi için hak tanıyan resmi belgedir. Çalışma iznine gereksinim duyan yabancı kategorisine dahil olanlar,

iş yada işverenin değişmesi durumunda yeni bir emek verme iznine gereksinim duyacaktır.⁵

İstihdamın türüne gore alınabilecek emek verme izni türleri :⁵

Sürekli çalışanlar için emek verme izni: Süreli yada müddetsiz bir emek verme sözleşmesine dayanarak, hamiline Romanya’da tek bir hususi yada tüzel kişi yada bir yabancı firmanın temsilciliği yada şubesinde emek verme hakkı verir.

Belirleme edilen çalışanlar için emek verme izni: Romanya’daki bir tüzel kişi işverene yada yurt haricinde merkezi bulunan bir tüzel kişi işverenin Romanya’daki temsilciliği yada şubesinde çalışmak suretiyle verilen belirleme sonucuna dayanarak emek verme hakkı verir. Belirleme edilen kişinin Romanya’da sürdüreceği emek verme süresi söz mevzusu anlaşmalarda öngörüldüğü şart ve durumlarda uzatılabilir.

Sezonluk çalışanlar için emek verme izni: Romanya’da 12 ay süre içinde en fazla 6 ay emek verme hakkı verir ve diğeri bir nitelikteki emek verme için bu izin uzatılamaz.

Yetişim yapanlar için emek verme izni: Hamiline Romanya’da bir mesleki bir beceri elde etmek suretiyle emek verme hakkını verir.

Sporcular için emek verme izni: Ustalaşmış sporculara, ana mevzusu spor faaliyetlerini sürdürmek oldan ve tek bir Rumen işveren tarafınca, en fazla 12 aylık süre için işe alınma hakkını verir. Bu süre bir senelik dönemlerle uzatılabilir.

Nominal emek verme izni: Hamiline daha ilkin alınan mevsimlik işçiler için emek verme iznine dayanarak Romanya’daki aynı işveren için faaliyetlerini sürdürmesi ve önceki sözleşmesinin bitiminde Romanya’dan ayrılma yükümlülüğüne uyması halinde, yeni sezonluk faaliyetleri sürdürme hakkı verir.

Sınır aşırı çalışanlar için emek verme izni: Hamiline bir iş sözleşmesine dayanarak, vatandaşı olduğu ve ikameti bulunmuş olduğu Romanya ile ortak sınırı olan bir devletin sınır bölgesinde emek verme hakkı verir.

Yüksek nitelikli çalışanlar için emek verme izni: Hamiline Romanya’da, yüksek nitelikli bir işte, minimum bir senelik süre için geçerli bir emek verme sözleşmesine dayanarak emek verme hakkı verir.

Romanya 21 Aralık 2021’den itibaren dijital göçebelik uygulamasını kabul eden ülkeler arasına iştirak etmiştir. Söz mevzusu uygulama ile yabancılar için uzun soluklu “D” vize grubuna yeni bir kategori eklenmiştir. Romanya haricinde kayıtlı bir şirkette çalışırken Romanya’da yaşamak isteyen kişiler dijital göçebe olarak tanımlanmaktadır. Bu kişiler; vize başvurusunun yapıldığı tarihten önceki altı ayda aylık olarak ve vizenin kapsadığı süre süresince Romanya’daki averaj brüt aylık maaşın minimum üç katı tutarındaki gelire haiz olmaları ve gelir elde ettikleri faaliyeti data ve yazışma teknolojilerini kullanarak uzaktan yürütmeleri halinde dijital göçebe vizesi başvurusunda bulunabilir.⁸

Rumen makamların dijital göçebe vizesi başvurusunda talep etmiş olduğu belgeler:⁸

• Müracaat zamanı itibariyle minimum üç yıl geçerliliği olan Romanya haricinde kayıtlı bir şirketle akdedilmiş, data ve yazışma teknolojisinin kullanımı kanalıyla uzaktan hizmetlerin sağlandığını kanıtlayan iş sözleşmesi
• Yabancının çalmış olduğu şirkete ilişkin bilgiler
• Yabancının Romanya’ya yapacağı seyahatin amacını ve organize etmiş olduğu faaliyetleri açıklayan bir niyet mektubu
• Yabancının vergi dökümleri
• Seyahat planını doğrulayan ulaştırma dokümanları
• Esenlik sigortası
• İkamet bilgileri
• Gelir bilgileri
• Adli sicil kaydı
• Rumen makamları tarafınca talep edilebilecek diğeri belgeler.

Romanya emek verme vizesi kaç günde çıkar?

Romanya Göçmenlik Müfettişliği emek verme izni başvurularını 30 gün içinde yanıtlamaktadır. İhtiyaç duyulması durumunda bu süre 15 gün uzatılabilir. Yabancı uyruklu vatandaşların emek verme iznini aldıktan sonrasında Romanya diplomatik misyonlarına ve konsolosluklara uzun soluklu vize başvurusunda bulunmaları gerekmektedir.⁶

Romanya emek verme vizesi ile hangi ülkelere gidilir?

Romanya Schengen Anlaşmasına dahil olmadığı için, Romanya vizesine haiz olmak çalışana Schengen Bölgesi ülkelerine giriş hakkı vermez. Bununla birlikte, Avrupa Parlamentosunun 565/2014/EU sayılı Sonucu doğrultusunda Romanya, Bulgaristan, Hırvatistan ve Kıbrıs içinde vizeler karşılıklı olarak geçerli sayılmaktadır.⁹

Hesaplayıcımızda işlem tutarıni, kullanılan kuru ve alıcıya ulaşacak meblağı açıkça görürsünüz.

Yazıda kullanılan kaynaklar:

1. Romania Social Briefing – China-CEE Institute
2. Culture and Creativity – European Commission
3. Constanta: Results of the Intercultural Cities Index – European Council
4. Cost of Living– Numbeo
5. Yabancı Ülke Vatandaşları İçin Bilgilendirme Rehberi – Romania Ministry of Labour and Social Protection
6. Work Permit – Euraxess
7. Romanya’ya Giriş Vizesi Verilme Şartı – Romanya Başkonsolosluğu
8. Long Stay Visa – Ministry of Foreign Affairs Romania
9. Document 32014D0565 – EURLex

Kaynaklar, 26.6.2023 tarihinde denetim edilmiştir.