Cumhuriyetimizin 100. yılını kutlarken kazanımlarından da kesinlikle bahsedilmesi gerekiyor. Bu kazanımlar içinde bilhassa hanımefendilere verilen haklar ön plana çıkıyor.
Ikimiz de bu yazımızda ülkemizin ilk hanım inşaat mühendisi Sabiha Rıfat Gürayman’ın yaşamını ele aldık. İşte Fenerbahçe Spor Kulübü’nün de ilk hanım voleybolcusu olan Sabiha Rıfat Gürayman!
Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk’ün Tinsel Kızı Afet İnan Kimdir?
Tarih kitaplarında okuduğumuz ve Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşamı anlatılırken adını sık sık duyduğumuz bir isim: Afet İnan. Kendisi Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk’ün tinsel kızı.
Sabiha Rıfat Gürayman’ın Yaşamı
Sabiha Rıfat Gürayman, 1910 senesinde Manastır’da hayata merhaba dedi. Gürayman’ın babası Rıfat bey, yüzbaşıdır. Rıfat Bey, Hareket Ordusu ile İstanbul’a gelen subaylar içinde yer ediniyor.
Rıfat bey, İstanbul’a ulaştıktan sonrasında Manastır’daki ailesini de yanına getirtti. Aile, İstanbul’a ilk geldiklerinde ilkin Üsküdar’a yerleşti. Rıfat bey ve ailesi, Kurtuluş Savaşı esnasında hem Biga’da hem de işgal edilen İstanbul’da yaşamını sürdürdü.
Sabiha Rıfat Gürayman’ın anası ve küçük kardeşi, tüberküloz hastalığına yakalandı. Başarıya ulaşmış mühendis, küçük yaşta annesini yitirdi.
Sabiha’yı küçük yaşlarda yaşamış olduğu harp ve hastalıklar yıldırmadı. Tüm zorluklara rağmen eğitim hayatına devam etti. Sabiha’nın ailesi de eğitimine devam etmesi mevzusunda fazlaca destek verdi.
Sabiha Rıfat Gürayman’ın Eğitim Yaşamı
Sabiha Rıfat Gürayman, ilköğretimini Beşiktaş Esma Sultan İlkokulu’nda bitirdikten sonrasında Nişantaşı Kız Ortaokulu’ndan devam etti. Nişantaşı Kız Ortaokulu’ndan 1925 senesinde mezun olup İstanbul Kız Lisesi’nden eğitimine devam etti. 1927 senesinde Mühendis Mekteb-i Alisi günümüzdeki İstanbul Teknik Üniversitesi’ne gitti.
1927 senesinde Mühendis Mekteb-i Alisi’ne ilk kez bir kız öğrenci kayıt yaptırdı. Bu kız öğrenci Sabiha Rıfat Gürayman’ın ta kendisidir. Mühendis Mekteb-i Alisi’de eğitim görürken voleybolla ilgilenmeye başladı.
Başarıya ulaşmış mühendis, Fenerbahçe’nin adam voleybol takımında forma giydi. Fenerbahçe taraftarları, Sabiha Rıfat Gürayman’a “Uçan Parmaklar” lakabını taktı. 1933 senesinde Mekteb-i Alisi’den mezun oldu.
Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk’ün Örnek Almış olduğu Osman Paşa Kimdir?
Tüm dünyaya adını duyuran ve uzun seneler hükmeden Osmanlı, artık; “Hasta Adam” olarak anılacak ve bir süre sonrasında tamamen bitecekti.
Sabiha Rıfat Gürayman’ın Kariyeri
Sabiha Rıfat Gürayman, üniversite eğitimini tamamladıktan sonrasında Ankara Bayındırlık Müdürlüğü’nde çalışmaya başladı. 1933-1934 yılları aralığında Ankara’nın hem Kabaküllük hem de Erzurumçeşmesi semtlerinde iki tane ortaokul projesine imza attı.
Gürayman, ilk kez Ankara-Beypazarı karayolunun 86.kilometresine inşa edilen köprü inşaatında çalıştı. Bu sebeple “Anadolu’da köprü inşa eden ilk hanım mühendis” unvanına haiz oldu.
Gürayman’ın inşa etmiş olduğu köprünün adı aslına bakarsak Karboğaz’dı. Köprü bir hanımefendi tarafınca yapıldığı için Karboğaz adını yöre halkı “Kız Köprüsü” şeklinde değiştirdi.
İnşaat mühendisi olan Güreyman, Türkiye’nin birçok yerinde resmi bina, hükümet konağı ve okullar inşa etti. Türkiye’nin ilk hanım inşaat mühendisi, 1939 senesinde okuldan arkadaşı olan yüksek mühendis Remzi Gürayman’la dünya evine girdi. Sabiha’nın evlenmeden önceki soyadı, Ecebilgedir. Evlendikten sonrasında Sabiha hanım, Gürayman soyadını aldı.
Sabiha Rıfat Gürayman, 1941 senesinde Koordinasyon Bürosu bünyesinde TBMM inşaatında denetim şefi olarak vazife yapmış oldu. 1945 senesinde Anıtkabir’in inşaat denetim şefi olarak çalıştı.
İnşaat bitene kadar 10 yıl Anıtkabir’de inşaat denetim şefi olarak vazife aldı. Anıtkabir’in yapımında hanım inşaat mühendisi olarak vazife alması tüm dünyanın dikkatini çekti. Anıtkabir inşa edilirken ziyarete gelenlerin karşısına inşaat sorumlusu olarak çıktı.
Gürayman hem TBMM hem de Anıtkabir inşa edilirken Celal Bayar, İsmet İnönü ve Adnan Menderes’le devamlı yazışma kurdu. Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk’ün naaşının Anıtkabir’e nakledilmesiyle birlikte Anıtkabir’de Ulusal Eğitim Bakanlığı bünyesine geçti.
Bu sebeple Gürayman, Ulusal Eğitim Bakanlığı Teknik Müşavirliği’ne geçti. Ulusal Eğitim Bakanlığı Teknik Müşavirlik görevinden 1963 senesinde emekli oldu. Sabiha Rıfat Gürayman emekli olmayı kendi istedi.
İlk hanım inşaat mühendisimiz, 1993 senesinde eşini yitirdi. Eşini kaybettikten sonrasında İzmir’e giderek oraya yerleşti. Gürayman, 4 Ocak 2003 senesinde vefat etti.
Gürayman’ın mezarı, İzmir’in Bayraklı kazasının Doğançay Mahallesi’nde yer ediniyor. Evladı olmayan Gürayman, tüm maddi varlığını Fevzi Akkaya Temel Eğitim Vakfı ve İstanbul Teknik Üniversitesi Vakfı’na bağışladı. Buralara bağışı, şehit evlatlarının eğitim masraflarının karşılanması için yapmış oldu.
Matematik Dünyasının Duayeni Leonhard Euler Kimdir?
Leonhard Euler, matematiğe kazandırdığı fazlaca sayıda kavramla alanında devrim yaratmıştır. 18.yy’ın en popüler matematikçileri içinde yer edinen Leonhard Euler’e meslektaşları “canlı çözümleme” lakabını takmıştır.
Yapmış olduğu çalışmalarla dünyada da tanınan Sabiha Rıfat Gürayman ile ilgili Yunanistan Başbakanlarından Venizelos şu açıklamaları yapmış oldu: “Hayatımda ilk kez böylesine büyük bir işin başlangıcında bir hanımefendi görüyorum. Sizi kutlama ederim.”
Günümüzde Gürayman’ın Anıtkabir’in Özgürlük Kulesi üstünde bir fotoğrafı asılıdır.