Almanya’da kendi işinizi kurma sürecinde önemli bir karar noktası, hangi şirket türünü seçeceğinizdir. Almanya’da şirket türleri, sizin amacınıza ilişkin olarak değişiyor. İşletmenizin yapısı, ana para büyüklüğü, iş hacmi ve iş ortaklığı durumunuz şeklinde faktörler bu seçimde belirleyici faktörler içinde bulunuyor.
Almanya’daki firmalar, hukuki yapısını Alman Uygar Kanunu (BGB) ve Alman Tecim Kanunu (HGB) belirlemekle birlikte, hususi kanunlar da spesifik şirket türlerini düzenliyor. Genel olarak, Almanya’da şirket türleri üç ana kategoride incelenebilir.
- Şahıs şirketleri (Einzelunternehmen)
- Ortaklıklar (Personengesellschaften)
- Ana para şirketleri (Kapitalgesellschaften)
Kurmakta olduğunuz iş türü; kişisel, maddi, vergisel ve hukuksal anlamda pek oldukça sonuca niçin olacaktır. O nedenle doğru seçeneği bulmanız gerektirme ettiğini belirtmek istiyoruz.
Almanya’da şahıs şirketi
Almanya’da şirket türleri mevzusunda giriş yaparken ilk olarak şahıs şirketlerine değinebiliriz. Bilhassa özgür meslek sahipleri, küçük işletmeler ve bağımsız profesyoneller tarafınca tercih edilen bireysel işletme modeli (Einzelunternehmen), işletme sahibinin firmanın tüm yükümlülüklerinden kişisel olarak görevli olduğu bir yapıdır.
Bu tür işletmelerde, ihtimaller içinde zararlar sahibin kişisel varlıkları ile karşılanabilir, bu da Einzelunternehmen‘in en dikkat çekici özelliklerinden birini oluşturur. Ek olarak, bu işletme türünün kurulumu için minimum ana para şartı aranmaz ve işletmenin sahibi, işletmenin tek yöneticisi olarak da vazife yapar.
Almanya’da ortaklık şirketi
Ortaklık şirketleri, sahiplerinin kişisel varlıkları üstünden şirket borçlarına tam sorumluluk taşıdıkları iş birliği yapılarıdır. Bu tür firmalar için asgari ana para gerekliliği bulunmuyor ve 24.500 Euro tutara kadar tecim vergisi indirimi sunuluyor. Minimum iki kişi yada tüzel kişilik tarafınca kurulabiliyor.
Adi ortaklık (Gesellschaft bürgerlichen Rechts – GbR)
GbR, minimum iki kişinin ortaklaşa bir iş kurması için lüzumlu olan bir ortaklık türüdür. Ortakların sınırsız sorumluluğu bulunur, yalnız kurulum için asgari ana para şartı yoktur ve kurum işlemleri nispeten basittir. Ticari sicile kayıt ve senelik hesaplarını açıklama zorunluluğu bulunmaz.
Komandit şirket (Kommanditgesellschaft – KG)
KG, minimum bir tam görevli ortak (Komplementer) ve bir yada daha oldukça sınırı olan görevli ortak (Komanditist) içeren bir ortaklık türüdür. Yönetimde yer almayan sınırı olan ortaklar yatırım yapar. KG, ana para toplamak isteyen yada kişisel sorumluluktan kaçınan girişimciler için oldukça ideal bir seçenektir.
Kolektif ortaklık şirketi (Offene Handelsgesellschaft – OHG)
OHG, ticari ve hususi varlıklarından sınırsız sorumluluğa haiz hissedarların bir araya gelmesiyle kurulur. Bu şirket türü özgür çalışanlar için uygun değildir. Tüm hissedarlar, ticari ve hususi varlıklardan tamamen mesuldür. Esas sözleşme gereklidir ve ticari sicile kayıt zorunluluğu vardır. Bir tek asgari bir ana para zorunluluğu bulunmuyor.
Limitet ve komandit şirketi (Gesellschaft mit beschränkter Haftung & Compagnie Kommanditgesellschaft- GmbH & Co. KG)
GmbH & Co. KG, genel ortağın bir GmbH olduğu hususi bir KG türüdür. Tüm ortaklar sınırı olan sorumluluğa haizdir, bu da kişisel sorumluluk olmadan iş oluşturmayı mümkün kılar. Limiter ve komandit şirketlerde, asla kimse şahsen görevli tutulmaz.
Ortaklık şirketi (Partnerschaftsgesellschaft – PartG)
Özgür meslek sahipleri içinde ortaklık yapmak isteyenler için kurulan PartG, yalnızca belirli profesyoneller tarafınca oluşturulabilir. Yazılı ortaklık anlaşması ve kayıt gereklidir, yalnız asgari ana para şartı yoktur.
Ortaklar, firmanın borçlarına karşı kişisel mal varlıklarıyla görevli tutulur yalnız işin yapılması sırasındaki hatayı gerçekleştiren kişi sorumluluk taşır. Bu tür, limited şirket kurmakta güçlük çekenler ve aynı çatı altında iş yapmak isteyen özgür meslek gruplarına ilişkin ortakların tercih etmiş olduğu şirket türüdür.
Almanya’da ana para şirketi
Girişimcilerin ana para şirketlerini seçmelerinin başlıca sebebi, bireysel mal varlıklarının firmanın yükümlülüklerinden ayrı tutulmasıdır. Almanya’da şirket türleri içinde ana para şirketi türlerinde, ortakların sorumluluğu yatırdıkları ana para miktarı ile sınırlıdır; bu da ticari işlemler esnasında kişisel risklerini minimize eder.
Ana para şirketi kurarken, başlangıç için belirlenmiş bir asgari ana para miktarının sağlanması gerekir. Bu başlangıç sermayesi sağlandıktan sonrasında, ortaklar ve kurucuların firmanın günlük işleyişine etken olarak müdahil olmaları gerekmez.
Limitet şirketi (Gesellschaft mit beschränkter Haftung – GmbH)
GmbH, Almanya’da en yaygın tercih edilen ana para şirketi türlerinden biridir. Bu şirket türünde, hissedarların kişisel sorumluluğu, yatırdıkları ana para ile sınırlıdır, bu da şahıs şirketleri yada adi ortaklıklarla kıyaslandığında büyük bir avantaj sunar.
GmbH’nin kurulması için noter onaylı bir ana sözleşme, tecim siciline kayıt ve minimum 25.000 Euro tutarında bir ana para gereklidir. Limitet firmanın yönetim yapısı, genel müdür ve hissedarların katılmış olduğu genel kurul toplantılarından oluşur. 500’den fazla çalışanı olan firmalar için denetleme kurulu oluşturmak da zorunludur.
Geçici limitet şirketi (Unternehmergesellschaft- UG)
UG, yüksek başlangıç sermayesi gereksinimini karşılayamayan yalnız riskleri sınırlamak isteyen girişimciler için uygun bir alternatiftir. Bu yapı, esasında bir GmbH’nin azaltılmış ana para ile kurulabilen bir formudur ve kuramsal olarak bir tek 1 Euro ile kurulabilir. UG, her senenin net karının yüzde 25’ini yedek akçe olarak ayırırsa ve bu birikim 25.000 Euro tutara ulaşırsa o süre bir GmbH’ye dönüştürülebilir.
Kar amacı gütmeyen şirket (Gemeinnützige GmbH – gGmbH)
Toplumsal ve hayırsever amaçlar güden girişimciler için ideal olan gGmbH, bir GmbH’nin kar amacı gütmeyen versiyonudur. gGmbH, ticari faaliyetlerin avantajlarını bir hayır kurumu yapısının avantajları ile birleştirir. Firmanın esas sözleşmesinde belirtilen hayırsever amaçlar, yetkili vergi dairesince onaylanmalı ve tecim siciline kaydedilmelidir.
Anonim şirket (Aktiengesellschaft – AG)
AG, hisselerin özgür piyasada işlem görebildiği ve sermayenin hisselere bölündüğü bir şirket türüdür. Kurulum için minimum 50.000 Euro ana para gerekir. Hissedarların sorumluluğu yalnızca şirket varlıkları ile sınırlıdır.
AG’nin yönetim yapısı, yürütme kurulu, denetim kurulu ve genel kurul olmak suretiyle üç ana organdan oluşur. Büyük ve prestijli firmalar bir oldukca süre AG yapısını tercih eder. Sözgelişi, Daimler, Adidas ve Siemens şeklinde büyük Alman şirketleri, AG statüsündedir.
Türkiye’deyken Almanya’da iş oluşturmak istiyorsanız, Türkiye ve Almanya içinde zengin bir iş ağı bulunduğunu aklınızdan çıkarmayın. Bu mevzuda Alman-Türk Tecim ve Endüstri Odası ya da Almanya’nın Türkiye’deki Dış Temsilcilikleri’nden detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.