Almanya’da hamilelik ve doğum izni, anneliğin korunması kanunu ile düzenlenmiştir. Almanca olarak “Mutterschutz” olarak da malum bu kanun, anne adayını ve bebeği hamilelik sürecinde, doğum sonrasında ve emzirme döneminde koruma altına alır. Ana hatlarıyla bu yasa, hamilelik sürecinde ve doğumdan sonraki 4 ay süresince, anne adayının ve doğacak çocuğun sağlını işyerinde tehdit edebilecek durumlara karşı koruma sağlar. Diğeri önemli bir avantaj ise, bu süreçte, çalışan anne ve babanın işini kaybetmemesi için elde etmiş olduğu korumadır. Dünya’da birçok ülkeye de örnek teşkil eden bu uygulama, Almanya’nın aile terimine ve bireye verdiği önemin de önemli bir göstergesi niteliğini taşır. Ek olarak, Almanya’daki bu kanun bazı durumlarda ebeveynlik izni (Elternzeit) ile karıştırılmaktadır.
Almanya’da hamilelik ve doğum izninden kim faydalanabilir?
Anneliğin korunması kanunu Almanya’da sürekli ikamet eden ve bir işyerinde ücretli çalışan işçi yada işyar statüsündeki hamile ve emziren bayanları kapsar. Bu kanun çerçevesinde hangi ülkenin vatandaşı olduğunuzun da bir önemi yoktur. Yalnız bu kanunun elde etmiş olduğu avantajlardan, özgür meslek sahibi yada sınırı olan süreli iş sözleşmesi olan anne adayları yararlanamaz.
Almanya’da hamilelik ve doğum izni süresi
Anne adayları, kendileri istemedikleri sürece doğumdan önceki altı haftalık zamanda çalışmazlar. Eğer doğumdan altı hafta öncesinde çalışmak isteniyorsa bu durumun ek olarak işverene bildirilmesi gerekir. İş yerinize hamile olduğunuzu bildirip, başka bir bildirim yapmadığınız durumda otomatikman doğumdan önceki 6 hafta çalışmayacağınız varsayılır. Doğumdan sonraki sekiz hafta süresince ise anne için çalışmak yasaktır. İkiden fazla bebeğin doğması ya da erken doğum durumlarında bu süre on iki haftaya kadar uzatılabilir. Bu açıdan bakıldığında, Almanya’da hamilelik ve doğum izni, doğum öncesi ve doğum sonrası olarak minimum 14 hafta sürer.
Önemli: Almanya’da doğumdan sonraki sekiz hafta süresince anne için çalışmak yasaktır.
Hamile olduğumu işyerime bildirmek zorunda mıyım?
Hayır, hamile olan bir karı, hamile bulunduğunu işverenine bildirmek zorunda değildir, yalnız “anneliğin korunması kanunun” sunmuş olduğu imkanlardan faydalanabilmek için de işyerine hamile olunduğuna dair resmi bildirim yapılması gereklidir. Bu durumda işyeriniz, bir doktor raporu isteyebilir yada iş yeri hekimine yönlendirerek görüşme yapmanızı isteyebilir. Bunun ana sebebi, Almanya’da işverenin de yasalar gereği işyerinde çalışan anne adaylarını korumak ile yükümlü olmasıdır. Aile hekiminiz yada işyeri hekimi size emek verme ortamınız ile ilgili sorular yöneltip, bu ortamın sizin ve çocuğunuzun sağlığı için tehdit oluşturup oluşturmadığına dair bir risk analizi yaparak resmi kurumlara göndermek suretiyle bir rapor hazırlar. Açıklama bölümünde anne adayının tespit edilen riskler çerçevesinde, asla emek harcamaması gerektiği yada yalnızca sınırı olan bir süre çalışabileceği bilgisi ne olursa olsun bulunmalıdır.
Bu raporda belirtilen riskler göz önünde bulundurularak işverenin anne adayına uygun bir iş tanımı yaratması gerekir. Şu demek oluyor ki işveren, ağır yüklerin taşınması yada uzun süre ayakta kalınması şeklinde anne adayını ve çocuğunun sağlığını tehdit edecek iş tanımlarıyla bu kişileri görevlendiremez. Eğer anne adayına uygun bir iş tanımı bulunamıyorsa, anne adayının daha erken bir tarihten itibaren hamilelik iznine çıkmasına olanak sağlanabilir. Bunun yanında, anne talibi için uygun iş ortamı ve iş tanımı yaratılabiliyorsa, anne adayının yasal süre şu demek oluyor ki hamilelikten 6 hafta öncesine kadar çalışmasında bir sakınca yoktur. Yalnız bu kişinin gereğinden fazla emek harcanması, şu demek oluyor ki mesaiye kalması yasaktır.
Ek olarak Almanya’da yasal sorunlarla ilgili çıkabilecek avukat harcamalarını azaltmak için Almanya’da hukuk sigortası yazımıza bir göz atın.
Hamilelik danışmanlığı
Almanya’da hamilelik ve doğum izni şeklinde daha birçok mevzuda danışmanlık hizmeti almak mümkün. Hamilelik, doğum ve bu süreçteki tüm haklarınız ile ilgili sorularınız için tıbbi, toplumsal ve hukuki mevzularda destek alabilirsiniz. Danışmanlık hizmeti alabileceğiniz bazı belli başlı mevzuları aşağıda bulabilirsiniz:
“Anne ve Çocuk – Doğmamış Yaşamı Koruma” Vakfı (Bundesstiftung „Mutter und Kind – Schutz des ungeborenen Leben“), desteğe gereksinim duyan anne ve anne adaylarına bireysel danışmanlık sunmuş olduğu şeklinde mali destek de sağlamaktadır. Kafi ekonomik imkanı olmayan anne adaylarının hamilelik ve doğum harcamaları ile arkasından çocuğun bakım ve eğitim harcamalarını karşılamak için bu vakıf destek olmaktadır.
Almanya’da hamilelik ve sonrasındaki bu destek bir tek Almanya’da ikamet eden, hamilelik testi yaptıran ve harcamalarını karşılayamayanlar için sağlanır. Bu vakıf tarafınca sağlanan ekonomik yardımlar için müracaat çocuğun doğumundan ilkin hamilelik danışmanlığı merkezlerinden birine yapılmalıdır.