Günümüzde özgür emek verme biçimi, sürekli hareket halindeki bir yaşam seçimi için giderek daha oldukça tercih edilen bir yol haline geldi. Bilhassa Almanya’da freelancer olmak, birçok kişi tarafınca tercih ediliyor.
Berlin, Almanya, start-up kültürünün yoğun olduğu, yazılım geliştirme yada grafik tasarım benzer halde alanlarda bağımsız bir iş kurup, tek bir kuruluşa bağlı olmaksızın ustalaşmış hizmetler sunmak için görkemli bir ortam sunar.
Freelancer olarak çalışmanın sunmuş olduğu esneklik ve özgürlük, disiplin ve tertipli bir emek verme programı gerektirmesiyle birlikte, bazı zorlukları da bununla birlikte getiriyor. Eğer kendinizi “Disiplin benim için önemli” diyenler içinde görüyorsanız, Almanya’da özgür meslek sahibi olmayı düşünüyorsanız, bu konudaki rehberimiz tam size bakılırsa.
Almanya’da özgür çalışan tanımı
Almanya’da özgür meslek sahibi olmadan ilkin, Alman mevzuatı çerçevesinde freelancer olarak sınıflandırılıp sınıflandırılmadığınızı belirlemeniz önem taşır. Almanya’da özgür emek verme dünyasında iki ana kategori bulunuyor; özgür meslek sahipleri (Freiberufler) ve ticari işletme sahipleri (Gewerbetreibende).
Bu iki kategori içinde, vergilendirme ve yasal yükümlülükler açısından önemli farklar bulunuyor. Özgür meslek sahipleri bir oldukça süre belirli bir uzmanlık alanı, yüksek eğitim yada yaratıcı faaliyetlerle ilişkilendirilen mesleklerdir.
Eğer Almanya’da özgür meslek sahibi olarak kabul ediliyorsanız, işinizi resmi olarak tescil ettirmenize gerek kalmaz ve bu durum daha azca politika anlamına gelir.
Almanya’da özgür meslek kategorisine giren meslek örnekleri içinde şunlar bulunur:
- Sanatçılar, fotoğrafçılar, müzisyenler, tasarımcılar, oyuncular
- Avukatlar, vergi danışmanları, muhasebeciler
- Doktorlar, diş hekimleri, veterinerler, terapistler, psikologlar
- Gazeteciler, tercümanlar, çevirmenler, yazarlar, öğretmenler
- Mühendisler, mimarlar
Bu meslek grupları haricinde kalanlar özgür çalışan olarak nitelendirilmezken, tüccar ya da esnaf olarak kabul edilir. O nedenle de tecim ofisi vasıtasıyla tecim vergisi değil, bir tüccar ya da esnaf olarak kabul ediliyor ve bu kişilerin işlerini tecim ofisine kaydettirerek, tecim vergisi ödemeleri gerekiyor.
Mesleğinizin özgür mi yoksa tecim mi olduğuna ilişkin son sonucu naturel ki “Finanzamt” özetlemek gerekirse vergi dairesi bilecek. Bu mevzuda bir sakıncanız var ise yöresel vergi dairenize başvuruda bulunabilirsiniz.
Almanya’da freelancer olarak çalışmaya başlamadan ilkin yapmanız gerekenler
Almanya’da freelancer olarak çalışmaya başlamadan ilkin bazı adımları atmanız gerekiyor. Aşağıdaki adımları tamamladığınızdan güvenilir olmalısınız:
– Almanya’da emek verme ve yaşama izni
– İkamet kaydı (anmeldung) yaptırma
– Banka hesabı açtırma
– Esenlik sigortası yaptırma
Almanya’da emek verme ve yaşama izni
Almanya’da freelancer olarak etkinlik göstermeye başlamadan ilkin, ülkede yaşama ve iş yapma hakkınızın olup olmadığını doğrulamanız gerekiyor. Avrupa Birliği (AB), Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) ve İsviçre vatandaşları Almanya’da özgür meslek icra etme mevzusunda herhangi bir sınırlama olmadan hareket edebilirken, Türkiye benzer halde diğeri ülke vatandaşları için durum oldukça değişik.
Bu kişilerin, freelancer olarak çalışmalarına olanak tanıyan geçerli bir oturma iznine gereksinimleri var. Freelancer vize ve oturma izni başvuruları esnasında, Almanya’daki potansiyel müşterilerle aslına bakarsanız iş ilişkisi içinde olduğunuzu belgelemeniz gerekiyor. Bu, sizinle çalışmak isteyen şirketlerden alınan onay mektupları ya da önceki işlerinizden elde edilmiş satmaca örnekleri ile sağlanabilir.
İkamet kaydı (anmeldung) yaptırma
Yaşama ve emek verme hakkına haiz olmanızın peşinden, Almanya’da ikamet ettiğinizi de göstermelisiniz. Freelancer süreci dahil olmak suretiyle birçok süreçle ilgili olarak dokümanlar sizin oturacağınız adrese gelecek. haiz olduktan sonrasında da Almanya’da ikamet ettiğinizi göstermeniz gerekiyor. Freelancer süreci dahil olmak suretiyle bir oldukca süreçle ilgili dökümanlar sizin ikamet ettiğiniz adrese gelecek.
Banka hesabı açtırma
Almanya’da freelancer ya da bordrolu bir çalışan olun fark etmez, bir banka hesabınızın olması gerekiyor. Kişisel hesabınızla kurumsal işlerinizin karışmasını önlemek adına kurumsal bir hesaba haiz olmalısınız.
Esenlik sigortası
Almanya’da özgür meslek sahibi olmanız için uygun bir esenlik sigortanızın olması gerekiyor. Almanya’da her insanoğlunun esenlik sigortasına kaydolması mecburi olduğundan, özgür meslek sahiplerinin de bu sistemi doğru bir halde anlamaları ve kendilerine en uygun sigorta seçeneğini belirlemeleri gerekiyor. Özgür meslek sahipleri için iki ana esenlik sigortası seçeneği bulunuyor: hususi esenlik sigortası ve genel esenlik sigortası.
Genel esenlik sigortası seçeneği (Gesetzliche Krankenversicherung), aylık gelirinizin averaj yüzde 15’i oranında bir maliyetle, minimum aylık 350 Euro ödeme yapmanızı gerektirebilir. Bilhassa gelirinizin düşük olduğu dönemlerde bu maliyet yüksek görünebilir; bir tek, bu sigorta sizin yanı sıra eşinizi ve çocuklarınızı da kapsıyor.
Almanya’da popüler genel esenlik sigortası sağlayıcıları içinde TK (Techniker Krankenkasse), AOK ve Barmer GEK bulunuyor. Bu sigorta kartı, tabip ziyaretlerinizde ibraz edeceğiniz, üstünde çip bulunan bir kart (Gesundheitskarte) almanızı sağlıyor.
Hususi esenlik sigortası (Private Krankenversicherung) ise, esenlik durumunuz ve risk profilinize bakılırsa kişiselleştirilmiş planlar sunar. Genç ve sağlıklı bireyler için aylık 150 Euro benzer halde daha düşük bir primle başlamış olan planlar bulunuyor. Fakat, yaş ilerledikçe ve esenlik riskleri arttıkça bu primler 500 Euro yada daha fazlasına çıkabiliyor.
Unutulmamalı ki, hususi sigorta poliçeleri bir oldukça süre eş ve evlatları kapsamaz. Bu yüzden, hangi sigorta türünü seçeceğinize karar verirken, sundukları kapsam ve maliyetleri dikkatlice değerlendirmenizi öneriyoruz.
Karşılaştırma yaparken Check24.de, Tarifcheck yada Preisvergleich.de benzer halde platformlardan faydalanabilir, en uygun sigorta seçeneğini bulabilirsiniz. Ek olarak, Almanya’da esenlik sigortası hakkında daha oldukça informasyon edinmek isterseniz ilgili rehberlerimize göz atabilirsiniz.
Almanya’da freelancer olmak için lüzumlu belgeler
Almanya’da özgür meslek sahibi olmanın ilk adımı, vergi dairenize sunulması gereksinim duyulan bir vergi kayıt formu olan “Fragenbogen zur steuerlichen Erfassung”ı doldurmaktır. Bu formu, yöresel vergi dairesinin web adresinden indirebilir, doldurabilir ve ya posta yöntemiyle gönderebilir ya da ELSTER platformu üstünden elektronik olarak sunabilirsiniz.
Formun Almanca doldurulması gerekiyor. Bu süreç hakkında desteğe ihtiyacınız olursa, tüm detayların eksiksiz ve doğru bir halde doldurulduğundan güvenilir olmak için bir mali müşavirle görüşmek yararlı olabilir.
Eğer bu işlemleri bizzat kendiniz yönetmek istemezseniz, Sorted yada Accountable benzer halde online hizmetler vasıtasıyla özgür meslek kaydınızı yaptırabilir ve vergi beyannamelerinizi kolaylıkla gönderebilirsiniz. Kendi işlemlerinizi kendiniz yapmayı tercih ediyorsanız, aşağıdaki bilgileri sağladığınızdan güvenilir olmalısınız:
- Vergi numarası
- Özgür faaliyetinizin açıklaması
- Alman banka hesaplarınızın ayrıntıları (var ise hem kişisel hem de ticari) – banka hesabı açmak ile ilgili yazımıza da göz atabilirsiniz
- Tahmini işletme gelir ve giderleri özetlemek gerekirse bir nevi iş planı (business case)
- Tahmini kar
- Özgür meslek tanımınıza bakılırsa KDV oluşup oluşmayacağı ile ilgili görüşleriniz
Vergi dairesi, sizin verdiğiniz yanıtlara bakılırsa özgür meslek sahibi olup olmadığınızı belirlemiş olacak. Sonrasında size bir ticari kurum olarak verilen ve tüm satmaca ve vergi beyannamenizde belirtilmesi gereksinim duyulan bir vergi numarası (Steuernummer) veriliyor. Eğer talep ettiyseniz ek olarak bir KDV numarası da alabiliyorsunuz.
Almanya’da kayıt işleminizi tamamladıktan sonrasında vergi dairesinden, ciro tahminlerinize bakılırsa ödemeniz gereksinim duyulan vergileri gösteren bir ödeme planı da alıyorsunuz. Sonrasında senelik vergi beyannamesi yöntemiyle, aylık, üç aylık ya da senelik olarak gelir vergisi ve KDV ödemeniz gerekebilir.
Flinktax ile Almanya’da gelir vergi beyannameninizi Türkçe ve Online olarak hazırlayabilirsiniz. “Vasistdas10” indirim kodunu kullandığınızda 10 Euroluk bir indirim de size tanımlanıyor olacak.
Almanya’da freelancer faturalarınızda olması gerekenler
Tüm faturalarınızın doğru şekilde biçimlendirildiğinden güvenilir olmalısınız. Bu yüzden bu bilgilerin faturanızda bulunup bulunmadığından güvenilir olmalısınız:
- Tam adınız ve adresiniz
- Alıcının tam adı ve adresi
- Satmaca zamanı
- Vergi numaranız ve KDV numarası (var ise)
- Sizin tarafınızdan atanan satmaca numarası
- Üstlenilen işin yada sağlanan hizmetin tanımı
- Net meblağ
- KDV miktarı (var ise)
Freelancer olarak dikkat etmeniz gereksinim duyulan mevzular
Freelancer olduğunuzda dikkat etmeniz gereksinim duyulan bazı mevzular bulunuyor naturel ki. Bu başlık altında da o mevzulara derinlemesine ineceğiz.
Emeklilik
Almanya’da freelancer olanlar, çoğunlukla mecburi bir emeklilik sigortası programına katkı yapmakla yükümlüdür. Bu, esenlik, mimarlık, mühendislik, hukuk, muhasebecilik, eğitim, sanat ve yazarlık benzer halde alanlarda etkinlik gösteren profesyoneller için zorunludur.
Diğeri özgür meslek sahipleri ise, devlet tarafınca sağlanan emeklilik maaşına isteğe bağlı olarak katkıda bulunmayı tercih edebilirler. Katkıda bulunma sonucu aldığınızda, emeklilik fonunuza bu durumu bildirmeniz gerekiyor.
İsteğe bağlı katılımın bir pozitif yanları, geliriniz minimum katkı oranı olan yüzde 18,6’yı geçmiş olduğu takdirde, katkı miktarınızı serbestçe ayarlayabilmenizdir.
Freelancer olduktan sonraki ilk 3 yıl içinde katkı paylarınız için yüzde 50 indirim için başvuruda bulunabilirsiniz. Yerel Alman Emeklilik Sigortası şubeniz, indirim alıp alamayacağınıza ilişkin size informasyon verecektir.
İşsizlik sigortası
İleride işi olmayan kalma riskinizi azaltmak adına, yasal işsizlik sigortasına gönüllü katılım düşünülebilir bir seçenektir. Bu, lüzumlu olduğunda işsizlik maaşı alma hakkı kazanmanızı sağlar.
Freelancer için devlet teşvikleri
Eğer işinizi kaybettiyseniz ve işsizlik maaşı yerine özgür meslekle ilgileniyorsanız, yeni işinizi kurmanızı destekleyecek bir başlangıç yardımı alma şansınız bulunuyor.
Almanya’da freelancer olmak mevzusunda sık sorulan sorular
Bu başlık altında Almanya’da freelancer olma mevzusunda sık sorulan sorulara yanıt vereceğiz.
Almanya’da freelancer olmak için sigorta şart mı?
Evet, freelancer olmanız için sigorta şartı bulunuyor.
Almanya’da freelancerlar vergi ödüyor mu?
Evet, ödüyor. Sonuçta para kazanma amaçlı bir iş yapıyorsunuz ve Almanya resmi kurumları da bunun karşılığında sizden vergi bekliyor.
Almanya’da ikamet kaydı olmadan freelancer olabilir miyim?
Hayır, Almanya’ya giriş yaptıktan sonrasında iki hafta içinde ikamet kaydınızı bildirmeniz gerekiyor. Bu işlemi yapmadan ilkin banka hesabı açmakta zorlanabilirsiniz. Hesap açamazsanız da ödemeleri alamazsınız.