Almanya eğitim sistemi, kalitesi ve çeşitliliğiyle dünya üstündeki tüm ülkeler içinde ön planda yer ediniyor. Bu sistem, bireylerin toplumda ve dünyada yer edinmelerine olanak tanıyan, internasyonal geçerli bir yapıya haiz. Eğitim, eyaletlere gore farklılaşsa da temel prensipler ve politikaların korunmasına extra bir itina gösteriliyor.
Alman eğitim sistemi, dünya standartlarını aşan kurumlar yardımıyla uygun maliyetlerle yüksek kaliteli eğitim imkanı sunuyor. Öğrenciler, çağıl dünya ve teknolojik gelişmelere kolay adapte olabiliyor ve farkındalıkla yetişiyorlar. Peki Alman eğitim sistemini bu kadar hususi kılan şey nedir?
Ek olarak Alman vatandaşlığının avantajları mevzusuna değindiğimiz yazımızı da kesinlikle okumanızı öneriyoruz.
Alman eğitim sistemi modeli
Almanya’daki eğitim sisteminde öğrenciler, dünyadaki birçok ülkeye gore daha uygun maliyetlerle, yüksek kaliteli bir eğitim görerek tüm dünyada geçerliliği olan bir eğitim görüyor. Dünya standartlarının üstündeki eğitim kurumları yardımıyla, talep ve hedefleri doğrultusunda yaptıkları seçimlerle çağıl dünyaya ve teknolojik gelişmelere fazlaca daha kolay şekilde uyum sağlıyor.
Bilim ve felsefeyi kişisel hayatlarında kullanarak ne istediğini bilen, ayakları yere sağlam basan bireyler olarak yetişiyorlar.
Almanya’da eğitim sisteminde süreç birazcık değişik işliyor. 6 yaşına gelen her çocuk, Almanya’da okula gitmek zorunda. Bu süreçte eğitim sistemi aslına bakarsak 5 ana başlık altında sıralanabilir:
- Okul öncesi eğitim (Kindergarten, Kinderkrippe)
- İlköğretim (Grundschule, Primary Schule)
- Orta öğretim (Hauptschule, Realschule, Gymnasium)
- Yüksek öğretim (Berufsschule, Fachoberschule)
- Sürekli eğitim (Fachhochschule, Universitat)
Almanya’da okul öncesi eğitim
Almanya’daki okul öncesi eğitim, 0-6 yaş arasındaki küçüklere yönelik ve mecburi olmamakla birlikte oldukça da yaygın. Anaokulu ve kreşler, evlatların dil ve toplumsal becerilerini geliştirirken, bilhassa göçmen çocuklar için ders dili ve okul hayatına uyarlama mevzusunda önemli bir rol oynuyor.
Alman hükümetinin ilköğretime başlamaya hazır her göçmen çocuğun 3 ay içinde eğitime başlamasını şart koşmasıyla, kreş ve anaokullarının eğitimdeki yeri daha da güçlü bir konuma geliyor.
Almanya’da ilköğretim (Grundschule)
İlköğretim, Almanya’da 6 yaşından itibaren başlıyor ve öğrenciler Grundschule’de temel eğitim alıyor. Eğitim süresi Berlin ve Brandenburg’da 6 seneyken, diğeri eyaletler 4 yıl olarak farklılık gösteriyor. Bu dönem, öğrenciler için gelecekteki eğitim yollarını belirlemeye başlamaları için en ideal dönemdir.
Alman ilköğretim okullarında dersler çoğunlukla sabah saatlerinde yapılıyor. Okuma, yazma ve temel data dersleri ile birlikte sportif ve toplumsal etkinlikler de eğitim programının bir parçası olarak öğrencilere sunuluyor. Eğitim sisteminde notlar 1 ve 6 içinde değişiyor. En yüksek notu ise 1 oluşturuyor. Not puanlaması tam olarak şu şekilde;
- 1: Pekiyi
- 2: İyi
- 3: Orta
- 4: Kafi
- 5: Geçer·
- 6: Başarısız
Almanya’da ortaöğretim
İlköğretimi tamamlayan öğrenciler, başarı ve ilgi alanlarına gore değişik ortaöğretim okullarına yönlendiriliyor. Bu okullar genel olarak Hauptschule, Realschule, Gesamtschule ve Gymnasium olmak suretiyle 4 ana kategoriye bölünebilir.
Hauptschule, temel düzeyde eğitim sunarak öğrenciyi meslek hayatına hazırlar. 5 senelik eğitim sürecinde, öğrenciler mesleki becerilerini geliştirir ve başarı göstermiş olmaları durumunda daha ileri düzey okullara geçiş yapabilir. Doğrusu Realschule ya da Gymnasium mezuniyet belgesi alabilme hakkı da tanır.
Realschule, öğrencilere daha nitelikli meslekler için temel eğitim sunar. 6 yıl devam eden bu eğitim, öğrencilere meslek hayatına başlama yada lise mezuniyet belgesi alma seçeneği sunar.
Gesamtschule, değişik beceri seviyelerindeki öğrencilere eğitim verir ve Gymnasium’a alternatif bir seçenek sunar. Gesamtschule, yalnızca bazı eyaletlerde bulunuyor. Bünyesinde, tüm beceri seviyelerinden ve 5. sınıftan 10. sınıfa kadar öğrenciler barındırır.
Gesamtschule’de 9. sınıfa kadar başarı göstermiş olan öğrenciler, Hauptschule sertifikası alırken, 10. sınıfa kadar başarı göstermiş olanlar Realschule sertifikası alabilir.
Gymnasium, üniversite ve bilimsel niteliği olan kariyere hazırlık sunar. En nitelikli eğitimi verir. 9 yıl devam eden eğitim sonrasında öğrenciler, üniversiteye yada meslek yüksek okullarına giriş yapabilir.
Almanya’da yüksek eğitim
Almanya’daki yüksek eğitim, üniversiteler (Universität), meslek yüksek okulları (Fachhochschule) ve sanat yüksek okulları (Kunsthochschule) olmak suretiyle birçok türe haiz. Yüksek eğitim için Gymnasium ve Abitur mezuniyet belgesi gerekir.
Almanya eğitim sistemi gelecek vadediyor
Almanya, dünya standartlarında ve daha da üstünde bir eğitim sistemi benimsediği için birçok kişi tarafınca tercih ediliyor. Fırsat eşitliği sunması, disiplin mevzusundaki başarısıyla beraber, her yıl Almanya’ya binlerce öğrenci eğitim almaya geliyor ya da aileler bile başlı başına bu sebepten dolayı Almanya’ya yerleşmeyi arzuluyor.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) yayınladığı, okul başarısını değerlendirmeye yönelik PISA Araştırması da kalitenin yüksekliğini kanıtlıyor.
PISA 2022 araştırmasına göz attığımızda; PISA’nın ana mevzusu olan matematikte 15 yaşındaki öğrencilerin, OECD ülkelerindeki averaj 472 puana kıyasla 475 puana haiz bulunduğunu görüyoruz. Okuma alanında OECD devletlerinde averaj 476 puanken, 480 puan.
Almanya’da 15 yaşındakilerin fen bilimleri mevzusunda averaj performansı 492 olurken, OECD devletlerinde bu averaj 485 puan.
Özetle bakacak olursak Almanya, OECD ülkeleri içinde yüksek bir orana haiz bir tek 2018 yılına gore kendi içinde bir gerileme söz mevzusu. Gerileme söz konusuyken bile, OECD averajının üstünde olması, Almanya’nın eğitim sisteminin yüksek standartlara haiz bulunduğunu gözler önüne seriyor.
Türkler için Almanya’da eğitim
Alman eğitim sistemine bir Türkiye kökenli olarak entegre olmak fazlaca zorlayıcı gelebilir. Sözgelişi Türkiye kökenli öğrencilerin yalnızca yüzde 9’u Gymnasium’a gidebilirken, yüzde 75’i Hauptschule’ye gidiyor. İlerleyen süreçte Türkiye kökenli göçmenlerin, Almanya’ya entegre olma sürecinin değişip değişmeyeceği, bu mevzuda bir artışın olup olmayacağı da düzgüsel olarak merak ediliyor.