Zelzele mevzusunda sertlik ve büyüklük kavramlarının bir oldukça süre aynı anlama geldiği düşünülür yalnız iki kavram birbirinden değişik anlama haizdir. Peki, depremin büyüklüğü ve sertliği arasındaki fark nedir?
Meydana gelen bir zelzele sonrasında depremin büyüklüğü ve depremin sertliği kavramlarını duyuyoruz. Peki, bu kavramlar içinde bir fark var mı? Bu yazıda pek fazlaca kişi tarafınca dört gözle beklenen suali cevaplayacağız.
Depremin Şiddeti ve Büyüklüğü Arasındaki Fark
Depremin gücü büyüklük ve sertlik olmak suretiyle iki değişik yöntem ile ölçülür. Pek fazlaca kişi tarafınca bu iki ifadenin aynı anlama geldiği düşünülse de aslen farklıdır. Bunu bir örnek ile açıklayalım.
Kahramanmaraş’ta 7,7 şiddetinde zelzele meydana geldi. Kahramanmaraş’ta 7,7 büyüklüğünde zelzele oldu. 7,7 rakamı, burada zelzele esnasında ortaya çıkan enerjinin magnitüdünü şu demek oluyor ki büyüklüğünü ifade ettiğinden dolayı ikinci ifadeyi kullanmak doğru olacaktır.
Depremin Şiddeti Nedir?
Herhangi bir derinlikte meydana gelen depremin, yeryüzünde hissedildiği kısımdaki tesirinin ölçüsüne zelzele sertliği denir. Özetlemek gerekirse depremin sertliği, naturel afetin insanoğlu, yapılar ve doğa üstündeki etkilerinin ölçüsüdür.
Sertlik, depremin büyüklüğü ile ilgili doğru data vermez. Depremden dolayı meydana gelen hasarı odak derinliği, yapıların dayanıklılığı ve uzaklığı şeklinde etkenlere bağlı olarak yansıtır. Bir depremin sertliği, Zelzele Sertlik Cetvellerine gore değerlendirilir.
Zelzele Sertlik Cetvelleri, depremlerin yüzeyde meydana getireceği tesirleri belirler. Bir zelzele meydana ulaştığında o depremin sertliğini tespit edebilmek için bölgede olan tesirinde bırakır gözlemlenir. Sonrasında naturel afetin, Zelzele Sertlik Cetvellerinde hangi sertlik derecesine uygun olduğuna bakılır.
Zelzele Sertlik Cetvellerinde şiddetler Romen rakamlarıyla gösterilir. Bu duruma örnek verecek olursak depremin yol açmış olduğu tesirinde bırakır, Zelzele Sertlik Cetvellerinde IX şeklinde gösterilen bulguları içeriyorsa depremin IX şiddetinde bir zelzele olarak nitelendirilir. IX, Richer Magnitüdüne gore 6,6’ya denk geliyor.
Mercalli Cetveli (MM) ve Medvedev-Sponheur-Karnik (MSK) isminde sertlik cetvelleri XII derecesini kapsar. MM ve MSK’ye gore sertliği V ve daha küçük olan depremler bir oldukça süre binalarda hasara yol açmaz.
Depremin Büyüklüğü Nedir?
Zelzele büyüklüğü, naturel afet esnasında ortaya çıkan enerjinin ölçüsüdür. Magnitüd şu demek oluyor ki büyüklük gözlemsel magnitüd kıymeti ve aletsel magnitüd kıymeti olmak suretiyle ikiye ayrılır. Gözlemsel magnitüd kıymeti, gözlemsel analizin arkasından tespit edilen episantr sertliğinden hesaplanır.
Aletsel magnitüd ise standart bir sismograf ile kaydedilen zelzele hareketinin maksimum genlik, alet kalibrasyon ve periyot değerlerinin kullanılmasıyla meydana gelen hesapların arkasından elde edilir. Aletsel magnitüd kıymeti, yüzey ve hacim dalgalarından hesaplanır.
Yüzey dalgaları göz önünde bulundurularak hesaplanan magnitüd M, hacim dalgaları göz önünde bulundurularak hesaplanan magnitüd ise m olarak gösterilir. Gözlemevleri tarafınca paylaşılan depremin magnitüdü şu demek oluyor ki büyüklüğü, naturel afetin enerjisine dair fikir vermez.
Arap ve Afrika Levhaları Iyi mi İşliyor? Türkiye Fay Hatlarına Tesiri Nedir?
Türkiye’de kimi süre küçük büyüklüklerdeki depremlerin yanı sıra oldukça şiddetli naturel afetler de meydana gelebiliyor.
Bu yazıda depremin büyüklüğü ile depremin sertliği arasındaki farkı açıkladık. Ek olarak sığ depremin tam olarak ne anlama geldiğini merak ediyorsanız sığ zelzele nedir sorusunu yanıtladığımız yazıya da göz atabilirsiniz.
Kaç Şiddetinde Zelzele Evleri Yıkar?
Dünyanın dört bir yanında yıl içinde kimi süre çeşitli büyüklüklerde depremler meydana gelebiliyor. Peki, kaç şiddetinde zelzele evleri yıkar? Bu yazıda binaların yıkılmasına yol açabilecek zelzele ebatlarına dair dört gözle beklenen suali cevaplayacağız.