Hepimizin bilmiş olduğu benzer şekilde Almanlar disiplinli ve dakik olmalarıyla ünlüdür. Dünya genelinde “Alman disiplini” diye bir tabir vardır. Zira Almanlar disiplinli olmadan savaşın yaralarını saramaz, çöken ekonomilerini tekrardan toparlayamazlardı. Özetlemek gerekirse bir nevi sıkıntılı geçmişleri onları bu şekilde bir cemaat olmaya yöneltmiştir.(*10*)
(*10*)(*10*)Alman Felsefesi(*10*)
Kant, Fichte, Hegel, Schopenhauer, Marx, Nietzsche, Heidegger ve daha pek oldukca düşünür Almandır. Bir başka deyişle, felsefe adeta bir Alman geleneğidir diyebiliriz. Bilhassa 18. yıl sonu ve 19. yüzyıl başları Alman felsefesinin altın çağıdır.(*10*)(*10*)Alman Mühendisliği(*10*)
Otomobilden beyaz eşyaya; Alman üretimi olan tüm ürünler uzun ömürlü, dayanıklı ve son teknoloji harikasıdır. Almanlar üstün mühendislik kabiliyetleriyle de dünyaya nam salmayı başarmış bir millettir.(*10*)(*10*)Alman Klasik Müziği(*10*)
Almanlar, felsefede olduğu benzer şekilde klasik müzikte de dünyaya kıymetli eserler vermişlerdir. Johann Sebastian Bach, Johannes Brahms, Franz Liszt, Robert Schumann; meşhur bestecilerden yalnız birkaçı… (*10*)(*10*)Her Zamanki Mekanda, Her Zamanki Masa(*10*)
(*10*)Almancada “sürekli aynı masada oturmak” anlamına gelen bir kelime vardır: Stammtisch! Köklerine oldukça bağlı olan Almanlar için pek de şaşırtıcı olmayan bir alışkanlık…(*10*)(*10*)Kelepir Alışveriş Alışkanlığı(*10*)
Almanlar ister zengin olsun ister fukara, neredeyse hepsi alışverişlerinde en ucuz olanı tercih ederler. Bu durumu harp sonrası dönemlerde yaşanmış olan kıtlıktan meydana gelen bir alışkanlık olarak değerlendirmek o denli da fazla fazla yanlış olmayacaktır.(*10*)(*10*)Alman Usulü(*10*)
Hepimizin bilmiş olduğu Almanlara özgü bir diğeri töre de Alman usülü hesap ödeme şeklidir. Özetlemek gerekirse kalabalık bir organizasyonda her insanoğlunun kendi payına düşeni ödediği bir sistem diyebiliriz. Bu da gene Almanların tutumlu olması gereksinim duyulan dönemlerden kalma bir alışkanlık benzer şekilde görünüyor. Sonuçta toplumsal travmalar kolay kolay atlatılamıyor ve ne yazık ki gelecek nesillere de aktarılıyor.(*10*)
Organik bu aktarım gerçekleşirken edebiyat, müzik, beyazperde ve sanatın pek oldukca kolu da bununla birlikte zenginleşiyor. (*10*)
Gelin, şimdi Alman kültürünü yakından tanımamıza destek olacak, eski dönemlere şahitlik etmemizi sağlayacak başarı göstermiş Alman filmlerine şu şekilde bir bakalım. (*10*)
(*10*)
İşte kesinlikle izlenmesi gereksinim duyulan Alman filmleri:(*10*)(*10*)Die Blechtrommel / Teneke Trampet (1979)(*10*)(*10*)
Film 1920’li yıllarda, Almanların azınlıklarla bir arada, uyum içinde yaşamış olduğu yoksul bir kentte geçer. Oskar isminde bir çocuk, anası ve hangisinin babası bulunduğunu bilmediği 2 insanla aynı evde yaşamaktadır. Oskar’a 3. yaş gününde teneke bir trampet armağan edilir ve öykü de burada adım atar. Ufak karakterimiz çevresinde görmüş olduğu mutsuz yetişkinlere direnme hep çocuk kalmaya karar verir. Senelerce da hiçbir fizyolojik gelişim göstermez. Çevreye karşı sergilediği bir diğeri protesto ise teneke davuluna vurarak çıkardığı gürültüdür. Cam eşyaları parçalayacak güçteki bu tiz ses, aslen 2. Dünya Savaşı öncesi, ülkede olup bitene duyarsız kalan orta sınıfa bir tepki, çıldırmış benzer şekilde davranan dünyaya karşı bir protesto niteliğindedir.(*10*)(*10*)Im Lauf der Zeit / (*10*)Devrin Akışında (*10*)(1976)(*10*)(*10*)
Devrin Akışında, Batı Almanya yapımı kült bir yol filmidir. Film projeksiyon makinesi tamircisi Bruno ile otostopta almış olduğu intihar eğilimli Robert’ın uzun yolculuklarının öyküsünü anlatır. Bruno Doğu ve Batı Almanya sınırındaki kasabaları gezerek film makinelerini onarım etmektedir. Robert ise içinde bulunmuş olduğu karmaşık ruh halini bu yolculukta çözme çabasındadır. Film taşranın durağan görüntüleri eşliğinde lirik bir şiirsellikte akmaktadır.(*10*)(*10*)Das Leben der Anderen / Başkalarının Yaşamı (2006)(*10*)(*10*)
Eski Demokratik Almanya Cumhuriyeti (Doğu Almanya) Hükümeti, çöküşünden önceki son yılları son aşama acımasız bir denetim ve gözetleme sistemiyle sürdürmüştür. Film, Alman tarihinin bu sıkıntılı günlerini gerçekçi bir bakış açısıyla ele alır. 17 milyon sözü geçen ülkede averaj 200 bin kişi fişlenerek dosyası tutulmuştur. İhbarların gerçekleştiği Stasi gizli saklı saklı saklı saklı saklı saklı polis servisinin hedefiyse “başkalarının yaşamı” hakkında her şeyi bilmektir.(*10*)(*10*)Sophie Scholl – Die letzten Tage / Yolun Sonu (2005)(*10*)(*10*)
Film, Almanların en meşhur anti-Nazi hanım kahramanı Sophie Scholl’un gerçek öyküsünü anlatır. Sophie Scholl, Beyaz Gül isminde underground bir öğrenci direniş grubunun yürekli mu yürekli aktivistidir. Film tarihsel kayıtları kullanarak genç aktivistin okuldaki son 6 gününü gözler önüne serer. 1943’te Münih’te tutuklanmasının peşinden, Gestapo tarafınca çapraz sorguya alınır. Bu sorgular vakit içinde ciddi bir irade sınavına dönüşecektir. Gerçek bir direniş hikayesinin gölgesinde bir iç hesaplaşmaya dönüşen film, izleyiciyi derinden etkileme garantili diyebiliriz.(*10*)(*10*)Stroszek (1977)(*10*)(*10*)
Hapishaneden tahliye olan Bruno, hapishane müdürü tarafınca içkiyi bırakması mevzusunda uyarılır. Bir tek söz dinlemez ve tahliye sonrası gittiği barda Eva adlı bir fahişeyle tanışıp evine davet eder. Bir tek hanım satıcıları Eva’yı bulur ve tacizlerine devam ederler. Bruno’nun olaylardan haberdar olan ev sahibi ABD’ya gitmeleri mevzusunda tavsiyede bulunur. Eva bu uzun gezi için gereksinim duyulan parayı inşaat işçileriyle yatarak kazanacaktır. Film, ezilmiş ve cemaat dışına itilmiş 3 insanoğlunun Almanya’da başlayıp ABD’da devam eden öyküsünü mevzu alır. Peki, bu üç kahraman ABD’da yaşamlarını sürdürebilecekler midir?(*10*)(*10*)Der Untergang / Çöküş (2004)(*10*)(*10*)
Berlin’in düşmüş olduğu günlerde Hitler şehirden çıkmayı ve teslim olmayı kabul etmez. Führer ve yakın arkadaşları kendilerini sığınaklarda güvene almışlardır. Halk dışarıda yok edilirken Hitler son yolculuğuna hazırlanmaktadır. Birlikte intihar etmeden birkaç saat ilkin Eva ile evlenirler. İntiharlarının peşinden, cesetleri düşman eline geçmemesi için yakılır. Yaşamları boyu Hitler’e sadık kalmış pek oldukca insanoğlunun durumu da değişik değildir. Berlin düşerken her insanoğlunun ölümle yaşam içinde seçim yapma saati giderek yaklaşmaktadır. Tesiri altına alan mevzusu ve çarpıcı yaklaşımıyla film, seyircide derin izler bırakmaktadır.(*10*)(*10*)Good Bye Lenin! / Elveda Lenin! (2003)(*10*)(*10*)
Doğu Almanya yıkılmadan ilkin kalp krizi geçiren ve aylarca komada kalan bir karı dışarıda olup bitenden tamamen habersizdir. Doktor, kadının oğluna, en minik bir şokta annesini kaybedebileceğini söyler. Durum bu şekilde olunca oğlu anası için yapay bir dünya inşa eder. Doğu Almanya’nın yıkılmasıyla sosyalizme inanan insanların da hayalleri yıkılmıştır. Bu yıkıma dikkat çeken film, güçlü bir politik sistem eleştirisi olarak değerlendirilebilir.(*10*)(*10*)Berlin Alexanderplatz (1980)(*10*)(*10*)
Beyazperde tarihinin en uzun filmlerinden olan ve Fassbinder’in başyapıtı sayılan film, 1928 yılının Berlin’inde geçer. Franz Biberkopf, cezaevinden yeni çıkmış, hayatında yepyeni bir başlangıç yapmak isteyen biridir. Bir tek seneler ilkin bıraktığı Berlin’i beklediğinden oldukca değişik bulur. Dejenere olmuş yeni Berlin’de, ister istemez, uzak durmaya çalmış olduğu kabahat dünyasının içine çekilecektir. (*10*)
Filmin çıkış noktasına baktığımızda; Rainer Werner Fassbinder’in Alfred Döblin’in romanından uyarladığı, 1980 senesinde bir tv dizisi olarak çekmiş olduğu 14 bölümden oluşan bir film bulunduğunu söyleyebiliriz. Bir tek sonrasında, Fassbinder’in başyapıtı niteliğindeki bu versiyona dönüştürülmüştür. Birçok festivalde gösterilmiş, 15 saatlik DVD versiyonu, Time Dergisi tarafınca “En İyi 10 DVD” listesine seçilmiştir.(*10*)(*10*)Das Boot (1981)(*10*)(*10*)
Das Boot, Truva filmiyle malum Yönetmen Wolfgang Petersen’in 1981 senesinde yapılmış epik cenk temalı bir filmdir. Film, İkinci Dünya Savaşı’nın en sıkıntılı dönemlerinden birinde yaşanmış olan bir dramı mevzu alır. Hususi bir operasyonla İngiliz savunmasını yok etmeyi hedefleyen bir Alman denizaltısı, hedefine yaklaştığı sırada beklenmedik bir İngiliz atağıyla kapana kısılır. Bu sıkıntılı durumdan kurtulmaya çalışan mürettebat, bir taraftan harp ve insan terimini sorgulamaya adım atar. (*10*)
Savaştaki askerlerin psikolojisine yoğunlaşan film, bu insani yönüyle diğeri harp filmlerinden ayrılmıştır. Film 55. Akademi Ödüllerinde “En İyi Yönetmen” de dahil 6 dalda ödüle aday gösterilmiştir. (*10*)(*10*)Angst essen Seele auf / Ali: Korku İnsanı Kemirir (1974)(*10*)(*10*)
1974 yapımı Rainer Werner Fassbinder filmi “Ali: Korku İnsanı Kemirir” yönetmenin en önemli yapıtları arasındadır. Film, göçmen bir işçinin kendisinden 20 yaş büyük bir Alman hanımla olan imkânsız evliliğini anlatır. Şu şekilde ki; Ali, çalışmak için Fas’tan Almanya’ya gelen bir işçidir. Bigün, sürekli gittiği bir barda Emmi isminde bir hanımla tanışır. Birbirine aşık olan çift bir süre sonrasında evlenirler. Bir tek bu evlilik kimse tarafınca hoş karşılanmayacaktır. İmkansız benzer şekilde görünen bu aşk, öykü ilerledikçe yönetmen tarafınca sert bir cemaat eleştirisine doğru evrilir.(*10*)
Gördüğünüz benzer şekilde toplumsal farklar, her dönemde birçok filme mevzu olmuştur. Bu biçim şeyleri okurken sizin de aklınıza, zamanında Türkiye’den Almanya’ya göç eden akrabalarınız, tanıdıklarınız yada kendi hikayeniz gelmiş olabilir. Kültürünü asla bilmediğiniz bir ülke, toplumsal farklar, memleket hasreti, ister istemez yaşanmış olan insani iç hesaplaşmalar… Aslen hepsi ayrı bir filmin mevzusu olabilecek kadar kıymetli mevzular. Zira bizde bunu ifade edecek oldukca güzel bir söz vardır: “Anlatsam film olur!” Sizin de yaşadıkları film olacak tanıdıklarınız var ise, varlığınızla onlara destek olmayı dikkatsizlik etmeyin. Bir sebeple yurt haricinde olan sevdiklerinize TransferGo ile para transferi yaparak onlara yalnız olmadıklarını hissettirebilirsiniz. Üstelik düşük işlem tutarı ve aynı gün gönderim avantajıyla…(*10*)