Almanya’ya hoş geldiniz! Aynı ülkede yalnız şehir değişim yapmak bile zorlayıcı olabiliyorken, yeni bir ülkeye yerleşmek asla kuşkusuz inişli çıkışlı bir süreç. Yenilikler bir fazlaca süre heyecanla karşılanırken, kimi süre de alışkanlıklarını arıyor insan. Her hafta alışveriş yapmış olduğu semt pazarını, manavını, şarküterisini, sevilmiş olduğu tüm yiyecekleri eliyle koymuş benzer halde bulabildiği marketi de arıyor. Alışkanlıklar konforlu bir yaşam için önemli fakat her her her her her her neyse ki sınırlarını zorlayarak yeni alışkanlıklar da edinebiliyor insanoğlu.
Eğer yeni çıkan ürünler, yeni tatlar denemeyi seviyorsanız Almanya’da market alışverişi deneyimine bayılacaksınız. Kısa süre ilkin Almanya’ya taşınan bir diyetisyen bakış açısından, marketlerdeki hangi ürünler sizin için yeni olabilir ya da hangi ürünler dikkatinizi çeker bu makalede toplamaya çalıştım. Meslek gereği marketlerdeki ürünleri bilmek benim için eğer eğer eğer eğer eğer eğer olmazsa olmaz bir gereklilik. Dünyanın değişik yerinden gelen ve değişik yeme kültürlerine haiz danışanlarıma önerilerde bulunmak için ürünleri, besin değerlerini, üretimini vb. bilmek zorundayım. Hala yeni çıkan ürünler keşfediyor ve büyük keyif alıyorum.
Ekmek ve unlu ürünler
Almanya ekmek cenneti bir ülke. Neredeyse adım başı değişik fırın zincirlerinin bulunduğunu çoktan farketmişsinizdir. Eyaletlere gore değişkenlik gösterse de, geleneksel olarak üretilen ekmeğin çeşidi bayağı fazla. NRW bölgesine özgü ekmeklere Münsterländer, Westfälischer Pumpernickel, Siegerländer, Paderborner Landbrot örnekleri verilebilir. Bir çeşit simit diyebileceğimiz „Bretzel“ Bayern bölgesine ilişik olsa da tüm Almanya’da oldukça ünlüdür.
Marketlerde ambalajlı ekmeklerin yanı sıra pişirmeye hazır ekmekler bulunduğunu da görmüş olacaksınız. Bilhassa „Brötchen“ denilen küçük, yuvarlak ekmekler kahvaltının vazgeçilmezidir. Bir fazlaca marketin girişinde bir ekmek fırını bulunur. Okuduğum bir yazıda bu durumun tesadüf olmadığını, bir satın alan politikası bulunduğunu öğrenmiştim. Burunda ekmek kokusu ile alışveriş yapmak, alışverişin daha yavaş ve keyifle yapılması ve daha fazlaca doldurulan alışveriş otomobilleri ile ilişkilendirilmiş. Benden söylemesi.
Süt ve süt ürünleri
Karar vermek için önünde uzun süre geçireceğiniz reyonlardan biri süt ve süt ürünleridir. Çeşit çeşit peynir, süt, quark, yoğurt ürünleri içinde kendinizi kaybedebilirsiniz. İnek sütünün yanı sıra bitkisel kaynaklı sütler de Almanya’da market alışverişi süresince sık sık tercih ediliyor. Badem sütü (Mandelmilch), yulaf sütü (Hafermilch), soya sütü (Sojamilch), hindistan cevizi (Kokosmilch) sütü bazı örneklerdendir. Beslenme kıymeti açısından değerlendirmeyi bir kenara bırakırsak (yoksa yazıyı sonlandıramayabilirim!), marketlerde bitkisel süt alternatiflerinin artması yalnız Almanya’da değil tüm Avrupa’da gözlenen bir durum aslına bakarsak.
Almanya’da peynir çeşitleri
Hollanda’nın Gouda peyniri;
İsviçre’nin Emmentaler, Gruyere, Tilsiter;
İrlanda’nın Cheddar;
Fransa’nın Roquefort, Camembert;
İtalya’nın Mozarella, Ricotta;
İspanya’nın Manchego;
Yunanistan’ın Feta benzer halde Avrupa peynirlerine kolaylıkla ulaşacağınız upuzun uzayıp giden peynir reyonlarına bayılacaksınız. Yalnız güzel bir Ezine peyniri yada İzmir tulumu alayım derseniz bu kanayan bir yara olacaktır. Türk marketlerinde derdinize derman bulmaya çalıştıkça hedeften daha da uzaklaştığınızı farkedebilirsiniz. Kulaktan kulağa duyduğunuz ürünleri deneyerek bitmeyen bir arayış söz mevzusu olabilir.
Almanya’da market alışverişi deneyiminiz süresince, Frischkäse gene çoğunlukla değişik çeşitlerini görebileceğiniz, fazlaca tüketilen yumuşak, sürmelik bir peynir tipidir. Quark aslına bakarsak peynir tipi olmasına rağmen kıvamı ve tadı açısından koyu bir yoğurda benzemektedir. Kahvaltıda müsli ve meyvelerle birlikte, pasta çeşitlerinde ya da bazı yemeklerin yanında tercih edilir.
Tam yağlı (%3,5) yada yarım yağlı (%1,5) yoğurtların haricinde %10 yağlı, bir oldukca süre Yunan yoğurdu olarak adlandırılan kremalı yoğurtlar da bulunmaktadır. Bir fazlaca markette Türk markası olan yoğurt ve ayran bulmak {{{{{{hiç de}}}}}} zor değildir. Naturel yoğurtların haricinde envai çeşit aromalı, meyveli yoğurtlar, pudingler, tatlılar, „Milchreis“ denilen meyveli sütlaç alternatifleri bu reyonları kaplamaktadır.
Yumurta
Bio yumurta, özgür dolaşan (Freilandhaltung) tavuklardan elde edilmiş ya da kapalı alanda üretim meydana getirilen (Bodenhaltung) benzer halde değişik çeşitleri vardır. Kırmızı, sarı, mavi renge boyalı olanlar kesinlikle gözünüze çarpacaktır. Bu ürünler işlenmiş doğrusu pişirilmiş yumurtalardır.
Et ve et ürünleri
Almanya’da et tüketimi oldukça fazladır. İlk sırayı sosis alır. Almanya sosisleri için yalnız “sosis” demek haksızlık olur, zira işlenme şekline, içeriğine gore sosislerin hususi adları bulunmaktadır. Onlarca sosis çeşidi bulunmaktadır. En bilinenlerinden bazıları Leberwurst, Leberkäse, Weißwurst, Wiener Wurst. Sosis bununla beraber sokakta çoğunlukla rastlayacağınız bir fast-food alternatifidir (Curry Wurst, Bratwurst).
Balık
Almanya sularında yetişen balıkların çoğunluğu tatlı su balığıdır. Hering, Kabeljau, Scholle benzer halde tercih edilen balıklar Nord- ve Ostsee‘den doğrusu Almanya’nın şimal denizlerinden gelir. Marketlerde bu balıkları panelenmiş olarak, derin dondurucularda görmek mümkündür. Kuzeydeki komşu ülkelerden gelen Lachs doğrusu somon balığı çoğunlukla tercih edilir. Levrek, çipura benzer halde balıklar bir oldukca süre Yunanistan yada Türkiye’den gelir. Bir fazlaca Türk marketinde taze hamsi satılır.
Almanya’da market alışverişi deneyiminde sebze ve meyveler
Fazlaca ilginçtir ki, ürün çeşitliliği fazlaca olmasına rağmen ilk etapta en fazlaca zorlanacağınız gruplardan birisi sebze-meyve reyonudur. Almanya sanılanın aksine yerli tarıma önem veren bir ülkedir. En fazlaca yetiştirdiği ürünler içinde patates, havuç, karnabahar, lahana, pazı, brokoli, soğan, pirasa, ıspanak ve fazlaca çeşitli turplardır. İklimi düşünürsek, kış sebzelerinin daha ön planda bulunduğunu görmek şaşırtmaz.
Tatlı patates (Süßkartoffel)
Senenin nerede ise her mevsimi bulunur. Adından da anlaşılacağı benzer halde görüntüsü patatese benzer. Kahverengi kabuklu, patatese gore daha kalınca ve uzun, etli kısmı turuncu ve daha tatlımsıdır. Baharat ile fırında pişirilebilir, püre olarak yemeklerin yanında yada kumpir benzer halde Quark ile birlikte servis edilebilir.
Kuşkonmaz (Spargel)
Mayıs-Haziran döneminde çılgınlar benzer halde kuşkonmaz tüketilir. Almanya ürettiği kuşkonmaz ile gurur duyar. En malum yeme şekli Hollandez sos ile servis edilendir.
Rezene (Fenchel)
Bir oldukca süre çayını bildiğimiz rezenenin kök kısmını marketlerde çoğunlukla görürsünüz. Hoş bir aroması vardır. Salatalara ekleyebilir, havuçla birlikte zeytinyağlı olarak pişirebilirsiniz.
Balkabağı (Kürbis)
Kürbis doğrusu Hokkaido cinsel balkabağı Almanya’da sonbaharın habercisidir. Zencefil, sebze suyu ve krema ile pişirilen balkabağı çorbası (Kurbissuppe) fazlaca sevilir.
Işgın (Rhabarber)
Işgın, yayla muzu ya da değişik adlarda Türkiye‘de bir oldukca süre doğu illerinde bilinir. Almanya’da Nisan-Mayıs aylarında yetişir. Bilhassa keklerde ve tartlarda kullanılır (Rhabarberkuchen). Hafifçe ekşimsi, hoş bir lezzeti vardır.
Domates, salatalık ve biber benzer halde sebzelerin bir fazlaca, komşu ülke olan Hollanda’dan gelir. Bilhassa domates çeşidi fazlaca fazladır.
Meyvelerden bilhassa elma, kiraz, çilek, ahududu, frambuaz, yaban mersini mevsiminde fazlaca boldur ve oldukça lezzetlidir. Elma bazı yemeklerin yanında püre olarak servis edilir. Elma suyu fazlaca içilir. Ananas, hindistan cevizi, mango benzer halde tropik meyveleri Almanya marketlerinde bulmak {{{{{{hiç de}}}}}} zor değildir. Türkiye’den tanıdığınız bir fazlaca meyveyi hem Almanya marketlerinde hem de Türk marketlerinde bulabilirsiniz. Bir kısmı tane ile satılır (Örneğin; siyah incir).
Türk marketlerinden alışık olduğumuz yalnız Almanya’da market alışverişi sürecinde bulmanın kolay olmadığı meyve-sebzeler de vardır. Semizotunu eğer şanslıysanız Türk marketlerinde bulabilirsiniz. Feldsalat denilen bir nebat türü semizotuna fazlaca benzer. Yoğurtla karıştırdığınızda farkı fazlaca anlamayabilirsiniz. Yalnız pişirmenizi asla tavsiye etmem. Temizlenmiş, limon suyuna batırılmış taze enginarı bulursanız bana da haber verin lütfen. Yeşil incir, dut benzer halde yumuşak meyveleri de görmek pek mümkün değildir. Zira o denli yola dayanabileceklerini ben de asla zannetmiyorum.
Marketlerdeki tüm meyve ve sebze etiketlerinin üstünde hangi ülkeden ithal edilmiş olduğu bir oldukca süre yazar. Etiketlerle ilgili dikkat edilmesi gereksinim duyulan şey üstünde yazan fiyattır. Sebze ve meyvelerin tutarları kilogram başına belirlenebildiği benzer halde, tane fiyatı ve hatta domates benzer halde bazı sebzelerin fiyatı 100g üstünden belirlenebilmektedir. Kasada şaşırmamak için denetim etmekte yarar var.
Meyve suyu
Almanya’da en fazlaca tüketilen elma (Apfelsaft) yada portakal suyudur (Orangensaft). Mineralli olanları ise Schorle olarak bilinmektedir (Apfelschorle).
Almanya’da alkollü içecekler
En fazlaca içilenler içinde ilk sırayı kuşkusuz bira alır. Almanya’da bira, oldukça çeşitlidir. Şarap, ikinci sırada gelir. Almanya’nın şarap bağları ve belli bölgelere özgü görkemli şarapları vardır. Ürettiği şarap miktarı yalnız kendisine yettiğinden Fransa benzer halde ön planda değildir.
Yağlar
Türkiye’den değişik olarak dikkatinizi çekecek olan yağ türü kanola yağı doğrusu Rapsöl’dür. Doymamış yağ asitlerinden zengin bir sıvı yağdır. Ayçiçek yağı benzer halde etkisiz bir tada haizdir. Esenlik açısından önerilir. Marketlerdeki zeytinyağı bir oldukca süre İspanyol yada İtalya menşeilidir.
Hususi ürünler
Laktozsuz, glutensiz, vegan benzer halde hususi ürünler her markette bulunur. Çeşitlilik ve fiyat açısından Türkiye ile kıyaslandığında doyum edicidir.
Almanya’da market alışverişi deneyiminde alternatif marketler
Almanya’da hatrı sayılır oranda Türk marketi bulunmaktadır. Pirinç, bulgur benzer halde tahılları ya da envai çeşit kurubaklagili türk marketinden temin etmek fazlaca kolaydır. Onlarca tanıdık ürünü bu marketlerde bulabilmek, kimi süre uzun süreden beri görmediğin bir dostu görmek benzer halde sevindirici olabilir.
Bilhassa son yıllarda dünyanın değişik yerinden Almanya’ya yerleşen göçmen sayısının arttığını düşünürsek, Asya yada Afrika yiyecek kültürüne hitap eden marketler de kesinlikle görmüş olacaksınız. Doğrusu anlayacağınız, Almanya’da market alışverişi ve ürün çeşitliliği dediğimizde ortaya çıkan rengarenk değişik tonlardan oluşan bir fotoğraf paleti. Ortaya çıkarmak istediğiniz fotoğraf için ihtiyacınız olan her şey mevcut. Gerisi birazcık cesaret, birazcık da hayal gücü…
Sezen Yavuz
Web: www.dietonline.de / Instagram: dyt_sezen_yavuz