Almanya’da baharın geldiğini nereden anlarsınız? Çiçeklerin açması, etrafın yeşile kesmesi birer işaret ise, işte “yabani sarımsak” ya da Almanya’da malum adı ile “Bärlauch”, latincesinden “Allium ursinum” da bahar işaretlerinden biri.
Yabani sarımsak “Bärlauch” nereden bulunur?
Ormanlarda, park bahçelerde çıkmaya başlamış olan bu ot haziran ortalarına kadar rahatça bulunabilir. Fazlaca aromatik olmakla beraber, bir o denli da nazik. Fakat oldukça kaprissiz bulunduğunu da her şeye ne kadar yakıştığından anlayabiliriz 😊
Nerede kullanırım?
Birazdan benim de kullandığım tariflerden de ekleyeceğim bu ot, çorbalardan soslara, ekmek üstü sürmeliklerden yağ aromalandırmaya her şeye sarımsağa yakın fakat bir tık daha ferah bir lezzet veriyor.
Nazik demiştim ya, sebebi gizleme ile ilgili. Zira, eğer toplar toplamaz kullanmazsanız çabucak tazeliğini yitiriyor. Gene de birkaç gün nemli bir bez içinde dolapta muhafaza edebilirsiniz.
Yabani sarımsağın mini biyografisi
Yabani sarımsak, Avrupa ve Şimal Asya’da, bilhassa ormanlarda ve yeşil alanlarda yaygındır. Gölgeli ve nemli yerlerde yetişir. Bilhassa güney Almanya’da her yerde karşınıza çıkabilir. Averaj 20 ila 30 santimetre yüksekliğe kadar büyür ve derhal sonrasında ise çiçek açarak aromasını kaybetmeye ve acılaşmaya adım atar. Bununla birlikte, deneyimsizseniz dikkatli olmalısınız şundan dolayı yabani sarımsağın, zehirli zambakla karıştırılması son aşama kolaydır. Iyi haber, tip olarak benzese de kokusundan ayırabilir, kendinizi kurtarabilirsiniz😊
Yabani sarımsak, antik çağda ve Orta Çağ’da tıbbi bir nebat olarak bilinir ve yetiştirilirmiş. En meşhur nebat uzmanlarından kabul edilen Hildegard von Bingen, bitkiyi hazımsızlık için ve iyi bir kan temizleyici olarak tanımlamış. Klorofil içinde ne bulunduğunun oldukça yüksek olması da bununla birlikte ağır metal ve toksinleri vücuttan uzaklaştırmak için görkemli bir kaynak haline gelmesine sebep.
Sarımsak şeklinde bol miktarda oranda oranda kükürt ve yanında C vitamini içeriyor olması da cabası. Detox suyunuzda sarımsak tadı isterseniz aklınızda olsun🙈
Benim mutfağımda
Detox suyundan daha leziz bir alternatif ararsanız parmesan ve çam fıstığı ile beraber zeytinyağı mucizesini ilave ederek görkemli bir pesto yapabilirsiniz 😊 Derhal sonrasında bu pestoyu ister makarnalarınıza, isterseniz de yoğurt ile karışmasını sağlayarak diğeri mezelerinize katabilir, ya da Alman usulü quark ile çırparak ekmeğinizi banabilirsiniz. Tofu lezzetlendirmek için de biçilmiş kaftandır bu sos. Kısacası sarımsağı yakıştırdığınız ne var ise işte hepsi “Bärlauch” ta 😊
Ben de 3 güzel tarifle sonlandıracağım yazıyı. Son tarif birazcık sürprizli 😊 şundan dolayı aslına bakarsak Alman mutfağında kendini sağlama almış yabani sarımsağı tam bir Güneydoğu Anadolu mutfağına ilişik bir lezzete aktarma ediyoruz. Hadi beraber temelden başlamış olalım 😊
Bärlauch pesto
Türkiye’de oldukca malum bir ot değil, fakat otlu peynir ya da diğeri adı ile Van peyniri sevenler derhal tanırlar 😊
Şu şekilde söyleyeyim, sarımsak tadı olup sonradan bıraktığı kokusu olmayan bir ot. Görkemli bir lezzet, tereyağına, süzme yoğurda karışmasını sağlayarak tüketmek ya da sarımsağın girmiş olduğu her yerde kullanmak mümkün. Temel bir pesto ise bu lezzeti “hoop” en yukarı taşıyor demek sanırım en doğrusu.
Malzemeler
- 200 g yabani sarımsak
- 25 g çam fıstığı
- 25 g Parmesan
- Bir tutam tuz ve karabiber
- 150-250 ml zeytinyağı
Bärlauch dip sos
Bärlauch dip sos hazırlamak için malzemelere bakalım…
Malzemeler
- Bärlauch (yabani sarımsak)
- Quark yada süzme yoğurt
- Tuz
- Karabiber
- Parmesan
- Zeytinyağı
Yabani sarımsakları yıkayıp parçalayıcıdan geçirdim. Hacim olarak ayni oranda quark ekleyip üzerine de parmesan, karabiber ve tuz ekleyip kıvamını da yağ ile ayarladım. Üzerine ceviz, fakat içine de olur düzgüsel olarak.
İçine birazcık limon ya da portakal kabuğu rendesi oldukça yakışır. Aromayı çeşitlendirmek her zamanki şeklinde gene size kalmış.
Bärlauch Şiveydiz
Şiveydiz bilir misiniz? Antep’in o görkemli mutfağının hani iltifat şeklinde olan yemeği? Ha işte bu o değil 🤭 peki bu ne? Bu da aslına bakarsak ondan {{{{{{hiç de}}}}}} değişik olmayan yabani sarımsak ile yapılmış bir uyarlaması (çakması demeyelim de uyarlaması diyelim😂).
Şimdi vereceğim tarifte taze sarımsak yerine yaban sarımsağı koyarak yapabilirsiniz.
Malzemeler
- 1/2 kilogram yabani sarımsak
- ½ kilogram kuzu kuşbaşı
- Tereyağı
- 1 kase haşlanmış nohut
- 4 su bardağı su
- 1 kilogram süzme yoğurt
- Kuru nane
- 1 tane yumurta
- Haspir
- Karabiber
- Kaya tuzu
Kuşbaşı kuzu eti hafifçe kavurun, tuz ve su ilave edilerek haşlanmaya bırakın. Et piştikten sonrasında içine evvel haşlanmış nohutu ilave edin. Şeritler halinde doğranmış taze yabani sarımsağı da et ve nohuta ilave edin. Birazcık piştikten sonrasında bir tencereye süzme yoğurt, yumurta koyarak hafifçe ateşte sürekli karışmasını sağlayarak dumanı çıkana kadar pişirin. Hazırladığınız yoğurdu ağır ağır diğeri tencereye dökün.
Bir tencerede tereyağını eritin ve kızdırın. Üzerine kuru nane ilave ederek köpürtün.
Servisten ilkin üzerine gezdirin ve aspir (haspir) ile süsleyerek servis edin.