Toplumun büyük bir çoğunluğunu hüzne boğan yaşamsal durumlarda ülke genelinde ‘ulusal yas‘ duyuru edildiğine birçoğunuz şahit olmuşsunuzdur. Milli yasa neden olan etmenler kimi süre yurt içinde gelişirken kimi süre de yurt haricinde yaşanmış olan yıkıcı olayların peşinden ulusal yas duyuru edilebiliyor.
Naturel afetler, savaşlar, soykırımlar ve dünyanın çeşitli yerlerinde meydana getirilen saldırılar sonucunda yaşanmış olan büyük ölçekli can kayıpları ulusal yas duyuru edilmesinin başlıca sebepleri içinde içeriyor.
Peki, ulusal yas tam anlamıyla ne demek? Milli yas duyuru edildiğinde ülkede ne olur? Bu yazımızda ulusal yas ilanı ile ilgili detayları ele alıyoruz.
İsrail – Filistin Savaşı ile Sıkça Duyduğumuz Iron Dome (Demir Kubbe) Nedir?
İsrail – Filistin harbinde adını sıkça duyduğumuz kavramlardan birisi ‘Demir Kubbe’ oldu. İsrail’in müdafa sisteminin en önemli parçalarından biri olarak gösterilen ‘Iron Dome’ özetlemek gerekirse ‘Demir Kubbe’nin tam olarak ne olduğu ve iyi mi çalmış olduğu dünya genelinde merak ediliyor.
Millli Yas Nedir?
Bir ülkede yaşayan halkın bütünü yada büyük bir kısmı tarafınca meydana gelen yas tutma eylemleri ulusal yas kapsamına giriyor. Bu eylemlerin gerçekleştiği ve ulusal yasa neden olan acı olayların anıldığı günler ‘ulusal yas’ olarak duyuru ediliyor.
Bulunduğunuz ülkede ulusal yas duyuru edildiyse bunun sebebi ülkenin devlet büyüklerinden birinin vefatı, ölüm yıl dönümü, organik afetler, büyük kazalar, savaşlar ya da terör saldırıları olabilir. Bunların haricinde yurt haricinde yaşanmış olan bu şekil vakalar sonrasında da yaşadığınız ülkede ulusal yas duyuru edilebilir.
Milli yasın süresi yaşanmış olan vakaya ve yasın duyuru edilmiş olduğu ülkeye nazaran değişiklik gösterebiliyor. Bazı durumlarda 1 gün bazılarında ise 3, 4, 5 yada daha fazlaca gün ulusal yas ilanı gerçekleşebiliyor.
Türkiye’de 18 Ekim 2023 zamanı itibari ile Filistin’de yaşanmış olan acı vakalar ve Gazze’de bir hastanenin bombalanması sonucu ölen 500’ü aşkın kişi için 3 günlük bir ulusal yas duyuru edilmiş bulunuyor.
Bu bilginin peşinden birçok kişi ulusal yasın ne anlama geldiğini ve ulusal yas duyuru edildiğinde ülkede neler yapılıp yapılmayacağını araştırmaya başladı. İşte, ulusal yas durumunda yapılması ve yapılmaması gerekenler!
Milli Yasta Neler Olur?
- Milli yas durumunda 17. yüzyıldan bu zamana kadar uzanan bir alışkanlık olarak yas ilanı olan ülkenin bayrakları yarıya indiriliyor. Bazı kaynaklar bu eylemi ‘görünmeyen ölüm bayrağına yer açıp saygı göstermek’ ile ilişkilendiriyor.
- Başta hükümet binaları olmak suretiyle devlet okullarında, askeri merkezlerde ve ofislerde bulunan bayraklar yarıya indirilerek ulusal yas süreci başlatılıyor.
- Yalnız Ankara’da TBMM’de ve Anıtkabir’de yer edinen Türk bayrakları yarıya indirilmiyor. Bayrakları yarıya indirme işleminin prosedüründe ise ilkin bayrağın en üst noktaya çekilip ondan sonrasında yarıya indirilmesi detayı önem taşıyor.
- Milli yas süresince ülke genelinde planlanan resmi törenler, eğlence etkinlikleri, konser ve kutlamalar iptal ediliyor.
- TV ve radyo yayınlarında bazı engelleme ve ertelemeler yapılabiliyor.
- Gazete, dergi benzer halde basılı medya ürünlerinde ulusal yasa neden olan konuların işlenmesine ağırlık veriliyor.
- Ülke halkının genelinde hüzün ve üzüntü hali yaşanıyor. Yüksek sesli, keyifli ve heybetli aktiviteleri ertelemek yada iptal etmek daha uygun bir davranış olarak değerlendiriliyor.
Sıkça Sorulan Sorular
Milli yas duyuru edildiğinde halk içinde bazı sorular tartışmalara niçin olabiliyor. Sözgelişi ulusal yas esnasında nelerin yapılıp yapılmayacağı, okulların ve iş yerlerinin dinlence olup olmadığı benzer halde mevzular halk içinde çokça konuşuluyor.
İşte bu soruların cevapları!
1- Milli Yasta Neler Yapılmaz?
Milli yas döneminde kutlama niteliğindeki gösteriler, şenlikler, konserler ve keyifli aktiviteler iptal ediliyor. Bunun yerine resmi olarak gerçekleştirilmesi gereksinim duyulan program ve törenler uygulanıyor. Spor etkinliklerinde ise bir fazlaca süre maçlar ulusal yas sebebiyle iptal edilmiyor.
2- Milli Yasta Okula Gidilir mi?
Milli yas süreci resmi dinlence kapsamına girmediği için okullar dinlence edilmiyor.
3- Milli Yasta İşe Gidilir mi?
Tıpkı okulların dinlence edilmesi mevzusunda olduğu benzer halde ulusal yas durumunda iş bölgeleri için de resmi bir dinlence durumu oluşmadığından, çalışanların iş yerine gitmeye devam etmesi gerekiyor.